Buwan ng pakikibaka ng uring manggagawa

By Noel Lapuz

Mayo Uno na. Tiyak na may malawakang rally na naman sa Pilipinas sa pangunguna ng Kilusang Mayo Uno (KMU), isang independiyenteng labour centre sa Pilipinas na nag po-promote ng militante at anti-imperialismong trade unionism. Ang kilusang ito ay nagsisilbing watchdog ng gobyerno sa mga usapin na nauugnay sa mga uring manggagawa. Ipinaglalaban ng KMU at ng iba pang hindi maka-dilaw na kilusan ang kapakanan ng mga manggagawa tulad ng sapat na sahod, maayos na proteksyon ng mga manggaggawa, welfare at seguridad sa trabaho. Hindi natatapos ang ipinaglalaban ng KMU hangga’t may katiwalian sa gobyerno at may pagsasamantalang nagaganap sa mga manggagawa. Ang pakikibaka ay nagpapatuloy hangga’t marami pang mga manggagawang hanggang sa ngayon ay hindi nakakaranas ng makatarungang sahod, makataong pagtrato at pagkilala sa kanilang kontribusyon sa ekonomiya ng bansa.

May 1, 1980 nang pormal na mabuo ang KMU matapos ang pagkakabuwag ng Congress of Labor Organizations noong 1952. Mula noon, naging matibay ang kulisan sa mithiing ituloy ang sinimulan ng mga rebolusyunaryong samahan tulad ng Union Impresores y Litografos de Filipinas noong 1892; 1896 Nationalist Revolution of the Katipunan; hanggang sa Congress of Labor Organizations (CLO) noong 1950s. Bagama’t may mga challenges at paghihiwalay ng landas ng ilang faction sa kilusan (bunga na rin ng pagkakaiba sa interpretasyon at estratehiya ng rebolusyon), nananatiling kulay pula ang watawat ng KMU na sumisimbulo sa nag-aalab na pakikibaka para sa mga uring manggaggawa.

Hindi ko alam kung nagkataon lamang ngunit ang Mayo Uno ay isang ring makasaysayang araw sa mga manggagawa ng Winnipeg.

Noong May 1, 1919, makalipas ang maraming buwan na labour negotiations ay nag-strike ang mga manggagawa ng Winnipeg. Noong sumunod na araw ay nag-strike ang mga metal workers ng Winnipeg nang ang kanilang mga employers sa metalwork factories ay hindi pumayag na makipag-negosasyon sa kanilang union.

Ang Winnipeg Trades and Labour Council (WTLC), ang umbrella organization for local labour ay tumawag ng general strike para suportahan ang ipinaglalaban ng mga manggagawa para sa sapat na sahod at maayos na kalagayan sa workforce. Humigit-kumulang sa 30,000 workers kasama na ang mga union members at ordinaryong mga manggagawa (non-unionized) ang sumama sa general strike na ito. Naging maayos at payapa ang strike ngunit naging agresibo ang reaksyon ng mga employers, city council at federal government. Dahil dito, ang general strike ay nagtapos sa “Bloody Saturday” noong June 21, 1919 nang umatake ang Royal North-West Mounted Police sa assembly at pinatay ang dalawang strikers, nasugatan at inaresto ang karamihan. Isang marahas na kasaysayan ito sa Winnipeg noong nanaig ang pagsupil sa karaparatan ng mga manggagawa.

Subalit hindi nagtapos ang pakikibaka ng unionismo. Makalipas ang dalawampung taon, kinilala ng gobyerno ng Canada ang collective bargaining sa pagitan ng mga employers at union.

Ito ang dahilan kung bakit tayo ngayon na mga union members ay tinatamasa ang karapatan bilang mga unionista. Umuupo tayo sa bargaining table upang ipaglaban ang ating karapatan bilang mga manggagawa. Nandito ang union para protektahan ang ating seguridad at kalagayan.

Utang natin ang lahat ng ito sa mga nagsimula ng rebolusyon para bumuo ng isang malawakang strike o General Strike of 1919 sa Winnipeg, maraming taon na ang nakalilipas.

Ang KMU at ang mga nanguna ng General Strike of 1919 sa Winnipeg ay pareho ang ipinaglaban at patuloy na ipinaglalaban. Nananatiling buhay ang spirit of unionism sa maraming workforce dito sa Winnipeg, sa Pilipinas at sa buong mundo.

Sa modernong panahon ngayon, may mga nag-uusbungang isyu na dapat na pagtuunan ng pansin ng mga manggagawa. Isa na rito ang automation ng mga proseso at sistema. Marapat sigurong bigyang tuon ng union ang pag-demand sa mga employers na gawing kolektibo ang mga panukala at polisiya na makaka-apekto sa estado at bilang ng mga manggagawa. Oo nga’t laging batayan ang attrition policy or vacancy management para hindi masabing sinibak sa puwesto ang isang manggagawa, pero paano naman ang mga susunod na henerasyon na sasabak sa workforce? May mga puwesto pa ba silang pupunuan? Tulad na lamang ng kalagayan ng mga kartero. Ang pagkalugi ba ng Canada Post ay dahilan para ang pagiging kartero ay maging isang “extinct” na trabaho na lamang sa hinaharap?

Hindi anti-modernismo ang unionismo, pero sa palagay ko, kailangang balansehin ng gobyerno at ng mga pribadong sektor ang pagyakap sa modernismo na hindi nako-compromise ang hinaharap ng mga future workers.

Kung automated na lahat, ano pa ang magiging silbi ng skills ng mga manggagawa?

Tayong mga manggagawa mapamiyembro man tayo ng union o hindi ay may magagawa para sa kapakanan natin mismo. Hindi masama ang magtanong kung sa palagay ninyo ay ginugulangan na kayo ng inyong employers. Hindi masamang magtanong kung bakit ganito lang ang sinuweldo mo? Hindi masamang magtanong kung bakit hindi kayo binibigyan ng umento gayung sa palagay ninyo ay deserving naman kayo. Lahat ng inyong tanong kaugnay ng inyong kalagayan sa trabaho ay mahalaga. Walang maliit na isyu sa workforce.

Ang karapatan ng manggagawa ay dapat kinikilala ng mga employers. Huwag tayong matakot na ipaglaban ang ating karapatan dahil napatunayan na ng mga nauna sa atin na may bunga ang pakikibaka. May liwanag matapos ang rebolusyon.

Si Noel Lapuz ay dating OFW sa Middle East (Dubai at Qatar). Nagtrabaho nang sampung taon sa City Hall ng Taguig bilang Human Resource Management Officer. Naging bahagi ng Bata-Batuta Productions bilang manunulat, entertainment host at stage actor. Nagtatag ng Kulturang Alyansa ng Taguig. Kasapi ng Ecumenical Movement for Justice and Peace (EMJP).

Have a comment on this article? Send us your feedback

Kaunting privacy naman

By Noel Lapuz

Halos alam ko na ang istorya ng buhay ng aking kasakay sa bus dahil sa lakas ng kaniyang pagku-kuwento. Hindi ko man gustong pakinggan ang kaniyang istorya ay wala akong choice dahil sa mala-loud speaker niyang boses.

Sa isang ordinaryong Lunes ng umaga na medyo may weekend hang-over ka pa ay hindi siguro kaaya-aya ang ganitong eksena. At kung mauulit ito na halos araw-araw ay nakaka-irita na. Hindi sa pagiging suplado o kill joy, pero sa totoo lang naman, minsan ay gusto mo ng katahimikan sa pampublikong lugar tulad ng bus. Bagama’t ang bus ay isang pampublikong uri ng transportasyon, kailangan pa rin naman siguro ang respeto sa kapuwa, kabilang dito ang pagiging sensitibo kung ang ating mga kilos, boses o ingay ay nakaka-apekto na sa ibang pasahero. Isa pa, nakasalalay din dito ang privacy ng isang tao. Kung alam na ng buong sakay ng bus kung saan ka nakatira, saan ka nagtatrabaho, ilan ang anak mo, saan kayo sa Pilipinas at maging kung ano ang ulam mo kagabi ay nako-compromise na siguro ang iyong privacy.

Ang hindi sinadsayang pagbibigay ng impormasyon sa publiko dahil sa walang pakundangang kuwentuhan ay maaaring makaapekto sa ating pribadong buhay – sa ating iniingatang privacy.

Ito rin ang dahilan kung bakit naging matumal pa sa sinag ng araw sa Winnipeg ang aking paggamit ng Facebook, Twitter at Instagram – ang usapin ng privacy. Dumating na sa puntos na na-irita na ako sa sobrang pagiging in details at personal ng mga nakikita ko sa mga social network sites. Ultimo kasi mga bagay na wala namang kahulugan sa akin o sa ibang tao ay naka-post pa. Kulang na lang siguro ay i-post pa ng ibang tao ang pag-utot nila.

Dati-rati, natutuwa ako sa pagiging konektado ko sa mga kaibigan at kamag-anak sa pamamagitan ng Facebook or Twitter (or even Friendster pa nga e bago pa man ang FB). Pero sumobra na yata sa limitasyon ang mga impormasyon na nandito. Hindi na lang pangungumusta, kundi ultimo mga sensitibong bagay ay naka-publish na.

Ang gusto ko sa Facebook at Twitter ay ang pagtalakay sa mga isyung may kabuluhan sa akin – gusto ko ang mga forums. Pero kadalasan, dahil ang mga forums ay walang pormal na moderation, nauuwi ang marami dito sa hindi maayos na comments, or worse, bastusan o personal na atake sa tao, hindi sa mga isyu.

Balik tayo sa privacy. Hindi biro ang mabiktima ng identity theft. Kapag nalaman ng ibang tao ang mga personal mong impormasyon ay maaari itong magamit laban sa iyo. Alam kong aware tayong lahat na hindi dapat natin i-cocompromise ang ating SIN at iba pang personal nating impormasyon.

Minsan ay muntik na akong maging biktima ng phishing habang nag-o-online banking. Dahil sa na-feel ko na medyo weird ang mga security questions sa aking online banking ay tumawag ako sa aking bank at sinabi nila na ito raw ay isang uri ng phishing or online scam. Isang tip ang sinabi sa akin ng aking bank: Bagama’t may security questions tayo sa ating online banking na tayo lang ang nakakaalam ng tanong at sagot, ay hinding-hindi tayo tatanungin ng ating bank kung ano ang ating SIN, complete name or complete date of birth.

Mag-iingat din tayo sa pagsagot sa telepono. Maraming mga legitimate at totoong calls tulad ng mga surveys lalo kung ito ay tawag mula sa Statistics Canada – ito ay mga studies na ginagawa ng gobyerno ng Canada. Pero marami din ang scam. Again, mag-ingat tayo sa pagbibigay ng impormasyon sa telepono. Kung hindi man tayo, pagsabihan natin ang ating mga kasama sa bahay, mga anak o kamag-anak na huwag magbibigay ng impormasyon basta-basta.

Masyado nang bukas ang mundo, masyado na ang pagkaka-bulatlat sa publiko ng mga bagay na dapat sana ay pribado lang. Nabalitaan n’yo na ba ang Comfrog – isang uri ng free video chatroom online? Nakakagimbal ang nangyayari sa chatroom na ito dahil pati mismo mga pribadong ginagawa ng tao ay isini-share na ng live. Pambihira!

Masarap makipag-kuwentuhan, pero dapat kaunting ingat tayo kung medyo nagiging masyado nang personal ang binabahagi natin sa ibang tao at kung ang audience na natin ay ang madlang publiko.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Ano ang say ng Mayor mo tungkol sa North End?

Kilalanin sina Paula Havixbeck at Mike Vogiatzakis

By Noel Lapuz


	Paula Havixbeck	Mike Vogiatzakis

Undecided pa ba kayo kung sino ang iboboto n’yo sa darating na civic election this October? Kilala n’yo ba kung sino ang mga tumatakbong Mayor? Alam n’yo bang may election?

Mula ngayon hanggang sa susunod na mga buwan bago sumapit ang eleksyon, ay magiging daan ang Batang North End (BNE) para makilala ninyo kung sinu-sino ang mga mayoral candidates ng Winnipeg. Tinanong ko sila ng pitong common questions tungkol sa North End na maaari ninyong maging basehan sa inyong pagpili sa kanila. Ngayong buwan ng Hulyo, narito ang tugon nina Paula Havixbeck at Mike Vogiatzakis.

Ang North End ayon kina

Paula Havixbeck at Mike Vogiatzakis

1. What is the first thing that comes to mind when I say, “North End” and why do you say that?

Paula Havixbeck: “My childhood is the first thing that comes to mind. I grew up on Sinclair Street in a small house very close to Sinclair Park. I remember many special occasions in our neighbourhood; everything from birthday parties with many people in our back yard, to planting our garden, to spending time with our neighbours.”

Mike Vogiatzakis: “The north end needs to be revitalized, we need to beautify it, make it safer, add more business to bring more people to the neighbourhood, clean up the streets and clean up the infrastructure. Most of all we need to give the North End a new image – an image that allows people to feel safe when walking in the North End.”

2. What are your specific infrastructure projects that would benefit the North End area?

Paula Havixbeck: “Immediately and on council currently is the extension of the Chief Peguis Trail, which I pushed for with Councillor Sharma to make it a higher priority. This will be an important completion of the inner ring road system to help people move more quickly.

There needs to be an improved focus on local streets renewal, improved garbage and recycling collection services (both private and in public spaces) and improvements to snow clearing operation compared with other areas of the city.”

Mike Vogiatzakis: “I would try to clean up the North End image, I would help fix the roads and sidewalks and I would consider certain areas in the North End to become safe zones. Safe zones are a new project I will be bringing on if I become mayor. In my opinion we all deserve safe neighbourhoods. I have a strong vision and determination to take gangs and drugs off our streets. I’m a firm believer that our children should not be bullied and have equal opportunities as other children meaning a safe, clean neighbourhood. I would create projects to help bring a new vibrant image to the North End allowing people to feel safe and comfortable in this area.”

3. In terms of doing business in the North End, how likely would you consider its potential to compete with other areas of the city?

Paula Havixbeck: “I think the retail and business landscape has changed considerably in my lifetime. Some has been for the good and some has not unfortunately. Groups like the Biz, NE Renewal work very hard to improve street-scaping and safety so our support needs to continue. Its competitiveness is reduced so we must try to help. My father had his business on McGregor and safety seems to have become the biggest issue. I will look at overall city safety but something tailored to the North End would be helpful-more community policing. I think there is a fantastic potential to build more-restaurants, retail shopping and more destination needs to be attracted and promoted.”

Mike Vogiatzakis: “I believe the North End has great potential, all we need to do is provide opportunities to new businesses, allowing the North End to come alive and building a state of the art community fitness center. For example Selkirk Avenue in the North End has one of the greatest potentials to become another strip like Corydon or Osborne village. The neighbourhood offers a welcoming atmosphere. I truly believe if we worked on making Selkirk Avenue a safe zone it will attract more businesses and bring the community together as one. We would have to give people an incentive to fix up the housing and make the area look more appealing.”

4. There have been negative impressions about living in the North End and raising your kids here, how would you change that?

Paula Havixbeck: “I grew up in the North End with many friends and I still keep in touch with them 40 years later! We celebrated the Faraday School anniversary and the St. John’s High School anniversary, and I think it’s important we celebrate all the people and special places. Doors Open Winnipeg is [a] good [event] and more places are opened. Let’s build on that together and create a history guide and more walking tours.”

Mike Vogiatzakis: “We need to start bringing a positive attitude with positive stories that will relate to changes in the North End. It does have an image of being the tough part of the city. By cleaning up the neighborhood and adding new businesses we will clean up the perception of the area and promote a positive image, with a safe neighbourhood. We need to bring the community together; have community events that bring people to the area.”

5. What is your favourite part of the North End? Why?

Paula Havixbeck: “My old house (see photo) and neighbourhood. We knew everyone in every house. Schools, stores, community centres, church, and work were all walkable.”

Mike Vogiatzakis: “The North End has a strong unique character that can’t be found in any other part of the city. Parts of the North End are extremely run down and definitely need to be updated, but you will never find the amazing character and diverse buildings in any other area. The North End has a strong cultural diversity, serving all types of people.”

6. If you win this Mayoral race, would you consider having a satellite Mayor’s office in the North End?

Paula Havixbeck: “Perhaps I might but it will be something mobile at specific times where people could have discussions and idea exchanges.”

Mike Vogiatzakis: “Absolutely, I will be a people’s mayor; I will be open to conversations, advice, and other people’s visions and thoughts of reconstructing the neighbourhood.”

7. What is your message to the residents of the North End?

Paula Havixbeck: “I grew up in the North End as did my father and I am very proud to have done so. My grandfather came in 1898 and settled on College Ave. This was the first generation to build our city and we need to respect and build upon that.

“Occasionally I attend St. Nicholas Church on Arlington with my mother and I’m always proud of my Ukrainian heritage, but I enjoy reflecting on the diversity I grew up with – Poles, Germans, Filipino, Jews, Asian, Aboriginal – all of these cultures and more living together in harmony as a community. We had so much fun and did so much together.

“When I visit friends or drive in the area, I am often reminded of my childhood and I remember fondly all of my family and friends and their parents.

“So my message is this: I have a special place in my heart for the North End. I recognize many of the challenges it faces and I will work towards revitalizing that sense of community in areas it is missing. The North End will not be the forgotten child of our city and we will work together to find new ways to make the area safer, improve infrastructure and create opportunities so that everyone can succeed. We will do this together!”

Mike Vogiatzakis: “Together we could build a new community. We need to change the image of the North End. This isn’t something I can do alone as future mayor. I need your help, the residents of the north end. We can make this place a safe and vibrant neighbourhood. It’s what we do in these neighbourhoods that changes the image and perception people have.

“We need to get rid of drugs, gangs and violence, and bring people together. We need community events, and a safe place for our children to grow up. You live in a neighbourhood that has so much potential. We need to reach out and work together to show Winnipeg the strong neighbourhood we really have. The changes we make today will last forever. Together as a community we need to make a commitment to help our neighbourhood grow, change, thrive and make others feel comfortable as they enter the North End of Winnipeg.

“Our main priority should be to get rid of the gangs, drugs and violence the North End is so well known for. As a neighbourhood we shouldn’t tolerate this. We should report activity like this to local authorities because this isn’t fair to you, your children and your family to have to put up with drugs, gangs, and violence. We as a community need to say no to this activity to truly get the neighbourhood how it should be. Our voices should speak out loud as one voice, all of us united to make that change happen and freedom you deserve in the neighbourhood.”

Sa susunod na isyu ng BNE ay abangan n’yo ang pananaw nina mayoral candidates Robert Oullette at Michel Fillion.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Ano ang say ng Mayor mo tungkol sa North End?

Kilalanin sina Michel Fillion at Robert Ouellette

By Noel Lapuz


	Michel Fillion: “The quality of life reflects community, family unity, and culture. The three are very apparent and strong in this section of the city and is continuing to be strong.”	Robert Ouellette: “I would ensure that there is an office connected to a community centre that is a place people can go and access city services. I would be found at the Wind Mill Restaurant enjoying a good burger.”

Noong nakaraang isyu ay nabasa n’yo ang pananaw nina Paula Havixbeck at Mike Vogiatzakis tungkol sa North End. Ngayon naman ay tunghayan natin ang tugon nina Michel Fillion at Robert Ouellette.

Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa darating na election, bisitahin ang website ng City of Winnipeg sa: www.winnipeg.ca/clerks/election/election2014

Ang North End ayon kay Michel Fillion at Robert Ouellette:

1. What is the first thing that comes to mind when I say,

“North End” and why do you say that?

Michel Fillion: The first thing that comes into my mind when I say “North End” is the word “mixture.” In my mind, it is the section of the city that has the most amount of nationalities per capita in the city. This mixture of people is what makes this section of the city the most vibrant. It’s like a stew, you have different ingredients but at the end, makes a delicious meal.

Robert Ouellette: I see Aboriginal people, Filipinos, newcomers in a place that has seen waves of newcomers for generations. I see a poor, but proud area of the city. I also see an area of the city that too many politicians have paid lip service to and ignored when it comes to offering real services to make the North End a great place to live.

2. What are your specific infrastructure projects that would benefit the North End area?

Michel Fillion: The specific infrastructure projects that would benefit the North End is basically, to fix or construct new replacement roads and sewer lines. This has been ignored for far too long in the past few years, and if we do not address it immediately, the cost will continue to climb at an alarming rate for the deterioration worsens with the years. Let’s do it now.

Robert Ouellette: I believe that the city needs to actually listen to the people who live there and gain an understanding about what they really want and the solutions that they feel should be put in place. Too often high thinkers and politicians propose solutions without actually having talked to the people before hand. My campaign is a about city planning, about who we plan this city for and thinking long-term. So I have no specific measures for the North End because many of the issues that are faced in the North End are across Winnipeg.

3. In terms of doing business in the North End,

how likely would you consider its potential to compete with other areas of the city?

Michel Fillion: The North End, in my eyes, has always been of its own entity. It always comes out with these extremely unique ideas, resulting from the nature of its people. Usually, these ideas are not displayed in other sections of the city, for they do not fall into the same needs as a whole, but do as a partial. Therefore the North End then competes with the other areas of the city.

Robert Ouellette: There is no need to compete because the North End businesses should be about serving the residents who live there. Economies function well when they are local and have a level of mixed housing between rich, poor, condo, social housing, duplexes, single family dwellings – so that a variety of business can be supported. Business can only thrive when there is good city planning, which ensures that the local neighbourhood is able have enough customer traffic to support those businesses. The city has been very negligent for decades in good city planning that considers these issues. We have allowed new neighbourhoods to develop at the expense of historic communities like the Norht End, which prevents long-term positive growth of local small businesses.

4. There have been negative impressions about living in the North End and raising your kids here, how would you change that?

Michel Fillion: I have seen in just these past years tremendous improvement in the North End. These negative impressions in my eyes are archaic. Remember, the “quality of life” never reflects money. The quality of life reflects community, family unity, and culture. The three are very apparent and strong in this section of the city and are continuing to be strong.

Robert Ouellette: You need to make it a priority. I know people in the suburbs who will never go there and when I bring my students from the University of Manitoba they become scared that something might happen. When you talk to people from across the city they all share the same dreams and desires. They want a better future for themselves, their children and grandchildren. You change perceptions by bringing people into the streets, by inviting people from across the city to festivals that should occur in the North End. You ensure that you are there everyday and are ready to be a participating member of the the North End and city. I would like to have a city council that holds its meetings in different parts of the city and the the North End would certainly be a destination of choice.

The city needs to ensure that civic administration is responsible – that they pick-up the garbage, remove those mattresses and old couches for free, that liveability by-laws are enforced, and make sure that the streets are cleaned and have colour and decoration to make it an inviting place for people who live there.

5. What is your favourite part of the North End? Why?

Michel Fillion: My favourite part of the North End is the revival of the historical houses and buildings. I am a history buff myself, and I do admire people and organizations that have a deep respect for its past. Remember, it is by learning and respecting your past that will lead you into your future.

Robert Ouellette: I love the people of the North End, because they are more important than the places. They are what make communities interesting. I would like to see greater support for community centres and ensure that different cultures that live there can create the neighbourhoods that they want.

6. If you win this Mayoral race, would you consider having a satellite Mayor’s office in the North End?

Michel Fillion: I do not know if there is a budget for this, but if there is, well then, why not? To be more accessible to the people is always beneficial for any politician for we see and hear the needs first-hand.

Robert Ouellette: There are too many politicians who have satellite offices but with no staff. I will be there so often [that] there will be no need for a mayor’s satellite office. I would ensure that there is an office connected to a community centre that is a place people can go and access city services. I would be found at the Wind Mill Restaurant enjoying a good burger.

7. What is your message to the residents of North End?

Michel Fillion: The message from me is, “You are not forgotten.” When it comes to elections, money is always a factor. Politicians play with this. My business has recently been attacked on this notion. The expression is out there – “poor people do not vote,” therefore politicians tend to veer to the more wealthy parts of the city to get their votes. I grew up on a farm, and by no means were there any luxuries. My partner grew up in the North End, and he grew in a very challenging way also. We are very familiar with the term “money” in both in its positive and negative connotations. I say “you are not forgotten” because you are just like us, Rick and I, and you will always be part of us.

Robert Ouellette: My message is that I know what it means to not have enough food, to grow up without the basic necessities. I care and will be there to listen but also to find the resources from all levels of government to ensure that my fellow citizens will reach their full potential and that our children will fulfill their destiny.

Sa susunod na isyu ng BNE ay abangan n’yo ang pananaw nina mayoral candidates Gord Steeves at Judy Wasylycia-Leis.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Ano ang say ng Mayor mo tungkol sa North End?

Kilalanin sina Gord Steeves at Judy Wasylycia-Leis

By Noel Lapuz


	Gord Steeves: “The North End is an attitude, a state of mind knowing that you can do anything if you work hard. My message to the residents in the North End is ‘keep this spirit alive.’”	Judy Wasylycia-Leis: “This is my home. I will never leave the North End and I will always serve my community no matter what the future brings.”

Palapit na nang palapit ang civic election. Sa October 22 ay magde-desisyon na ang mga Winnipeggers kung sino ang magiging bagong mayor.

Pagkatapos ng termino ni Sam Katz ay ano kaya ang magiging itsura ng pamamalakad sa siyudad? Magiging open ba ito sa public consultations at iiwasan na ang mga diumano’y mga lihim na transactions? Magiging transparent kaya ang susunod na administrasyon?

Ano naman kaya ang plano ng magiging bagong mayor sa North End? Pulsuhan natin ang pananaw nina Gord Steeves at Judy Wasylycia-Leis.

1. What is the first thing that comes to mind when I say,

“North End” and why do you say that?

Gord Steeves: Rich history – a reflection of Winnipeg’s continuing diversity in our city. Some of my Jewish and Ukrainian friends’ parents grew up in this area after they immigrated to Canada. I also remember working closely with former Councillor Harry Lazarenko, who represented the North End for many years. Your question also makes me think of the new face of the North End; with all of the new ethnic communities, including yours, that are adding to the vibrant mosaic of our city.

Judy Wasylycia-Leis: Diversity! We are the world in one community, including Canada’s largest urban concentration of Filipinos. Winnipeg’s North End stands as a shining example of Canadian multiculturalism as inclusive citizenship. As North Enders, we are a model of promoting integration while preserving our unique identities and of encouraging racial and ethnic harmony through cross-cultural collaboration.

2. What are your specific infrastructure projects that would benefit the North End area?

Gord Steeves: I was proud to be on Council when we approved new recreational infrastructure projects like the North Centennial Leisure and Recreation Centre and the North End Wellness Centre. Throughout my campaign, I’ve listened to many residents in the North End and what I’m hearing is that residents are wanting better roads, back lanes, more community centres and better access to grocery stores. I think this is a good start in identifying some of the priorities for the North End.

Judy Wasylycia-Leis: My first commitment is to fix our crumbling streets, sidewalks, and back lanes. That is particularly relevant for the North End where we have more than our fair share of potholes, aging sewers and water-main breaks. In addition, it is time to get on with the long overdue upgrades to the North End wastewater treatment plant, which is Canada’s largest phosphorous polluter and the biggest reason why Lake Winnipeg is in trouble. I want our North End to be cleaner and greener with adequate community centres and sports facilities to provide safe and healthy recreational opportunities for our young people.

3. In terms of doing business in the North End,

how likely would you consider its potential to compete with other areas of the city?

Gord Steeves: My goal is to make businesses in every part of the city competitive by not raising business tax. When I was on council we had lowered the business tax and exempted the smallest businesses from paying it completely. At the same time the North End must be known as “safe.” A safe community is a strong community and that will resonate with potential business owners who will then have the confidence to invest in the North End.

Judy Wasylycia-Leis: The economic potential of the North End is enormous. Drawing on our ethno-cultural diversity and community resilience in the face of adversity, the North End could become an enclave of unique ethnic restaurants and specialty shops with a tourist attraction for indigenous and multicultural arts. With added investment in training and apprenticeship programs, we have the keys to unlock a large untapped labour force given the large number of young Filipino families coming to our community and having the highest aboriginal youth population in Canada. Our history of community collaboration and local economic development is bearing fruit with Winnipeg’s North End leading the city in social enterprises like BUILD, cooperatives like Pollock Hardware, community business complexes like Neechi Commons, and renewal efforts like the Merchants Corner.

4. There have been negative impressions about living in the North End and raising your kids here, how would you change that?

Gord Steeves: It’s no secret that safety in the North End is one of major concerns for families. I am a father of three children who deserve to feel safe no matter where they go in the city. I believe every resident in our city deserves to live in a safe neighbourhood and as such, I’ve made safety one of the five pillars of my campaign. I dealt with the police and non-for-profits in the North End when I served on Council, so I know firsthand that city hall needs to work with agencies in the North End and city departments to ensure safety and recreational opportunities for kids and families. The presence of police officers, not only enforcing the laws, but also simply being present to interact with the community is an important first step.

Judy Wasylycia-Leis: I start by shouting from the rooftops that I am a proud North Ender. My husband and I chose the North End, despite advice to the contrary, when we moved to Winnipeg 32 years ago. We did so because it is a family-friendly, neighbourly community, has a history of helping one another in times of need, and has such diversity that people with names like Wasylycia-Leis feel right at home. It is time for all of us to be North End champions and to help dispel negative stereotypes. At the same time, we need to keep working together to ensure safe neighbourhoods, to support our new police chief’s crime prevention strategy, and to work to improve housing and living conditions in the North End. It takes all of us, especially our mayor and city hall, to be involved.

5. What is your favourite part of the North End? Why?

Gord Steeves: My favourite part of the North End is the corner of Redwood and Main. I believe it’s the gateway to the North End from other parts of Winnipeg. You see Winnipeg’s history on every corner of that intersection. The beautiful Holy Trinity Ukrainian-Orthodox Cathedral reminds me of early Ukrainian settlements in the North End and next to it you can see our beautiful river and St. John’s Park. The once famous Kelekis Restaurant (which is unfortunately now closed) is only a block away and the Winnipeg Trading Post still offers beautiful First Nations arts and crafts.

Judy Wasylycia-Leis: Kildonan Park is the central meeting place for our North End community. It is here where you see our diverse cultures celebrated and shared, where the notion that all citizens are equal regardless of race, ethnicity or ability is played out. It is one of the City’s most beautiful green spaces, with people from all walks of life, all ages and all cultural groups enjoying the outdoors and engaging in healthy activities. It is a place where I can get my fill of barbecued pork, watch a game of bocce ball, and take my son to the Witches Hut all in one afternoon. KP is key to our North End identity of harmonious living with each other and with nature.

6. If you will win this Mayoral race, would you consider having a satellite mayor’s office in the North End?

Gord Steeves: If I am elected as the next mayor of Winnipeg, my office will be open to every Winnipegger. If residents are unable to visit City Hall on Main Street, I will ensure I visit them. If people feel that access to our office would be better served by a separate office, I am open to considering that.

Judy Wasylycia-Leis: My first priority would be to open up City Hall to ensure everyone is welcome and no one is excluded from having a say in the decisions of our local government. Budget consultations, community committees, local roundtables in the North End may make it unnecessary to go to the expense of establishing a satellite office. Besides which, I live in the North End and our home has always been open to constituents for all of my 25 years in public office and has always been a gathering place for house concerts, policy discussions and backyard picnics. This is my home. I will never leave the North End and I will always serve my community no matter what the future brings.

7. What is your message to the residents of the North End?

Gord Steeves: I want the residents to know that I bring the experience and knowledge of city hall to the North End. I’m aware of the ongoing challenges, but also aware of the many opportunities that exist in the North End. If elected, I will ensure that investments in infrastructure and community safety continue to be a priority. The North End is Winnipeg’s soul, a place that reflects a rich and colourful history of Winnipeg. The North End is an attitude, a state of mind knowing that you can do anything if you work hard. My message to the residents in the North End is, “keep this spirit alive.”

Judy Wasylycia-Leis: As your mayor, I will never forget my North End roots but will strive to represent the whole city. I will work hard to restore trust at City Hall. I will strive to perform my duties and carry out my obligations to the highest values of public service. Honesty, openness, transparency and accountability will be the hallmarks of city hall going forward. The challenges we face are enormous but with your help we can build a city that works. I will work hard to fix our crumbling infrastructure, create an independent watchdog on spending, open up city hall to fresh air, improve the services you pay for and ensure planning and fiscal prudence are followed. I love this city with all of my heart especially because of its rich diversity, innovative spirit and deep compassion. It is time to support those values and build an even greater city.

Nakapag desisyon na ba kayo? Alamin ang tugon ng iba pang mayoral candidates sa susunod na isyu ng BNE. At kung na-miss n’yo ang July issue, kung saan itinampok natin ang apat na mayoral candidates ay bisitahin n’yo ang Pilipino Express web site sa: www.pilipino-express.com.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Handa ka na bang bumoto?

By Noel Lapuz

Parang Pilipinas lang ang init ng election fever ngayon sa Winnipeg. Kaunting kibot, tweet, Instagram, Facebook ang katapat ng mga nag-aaspire na maupo sa posisyon bilang Mayor, Konsehal at School Trustee.

Andyan din ang batuhan ng putik, halungkatan ng mga nakaraan at siraan para makuha lang ang atensyon ng publiko at boto ng tao.

Ako ay avid follower ng civic politics, hindi lamang kung election period kundi habang sila’y nakaupo na bilang mga halal na opisyal ng gobyerno. Kung kayo ay follower din ng civic politics, mapupuna ninyo kung paano lumulutang ang mga pangalan ng mga politiko kung kailan malapit na ang eleksyon. Pero kapag ordinaryong season, tahimik lang sila kumbaga nga e, petiks lang.

Ganiyan talaga ang politika, may political timing na tinatawag. Subalit, para sa akin, ang tunay na paglilingkod ay may consistency, may passion para maglingkod sa kapuwa, may vision at siyempre dapat may resulta.

Ang pag-aambisyon bilang maging halal na opisyal ng anumang sangay ng gobyerno; mapa-municipal, provincial o federal level man ay sagrado dahil ito ay paglilingkod sa tao. Hindi popularity contest ang election. Hindi rin ito paramihan ng endorsements. Hindi ito paramihan ng tweets, Facebook at Instagram uploads. Ito ay isang napakalaking responsibilidad para sa taumbayan.

Ang proseso ng election sa municipal level ay community-based dahil hindi ka basta-basta magiging kandidato kung wala siyang nominasyon mula sa kaniyang komunidad. Ibig sabihin, hindi pa man eleksiyon ay kasama na ang komunidad sa mga initial na proseso – ang nomination period. Hindi lahat na nag-register para sa civic election ay na-qualified para magpatuloy dahil sa kabiguan nilang mag-sumite ng nominasiyon mula sa taumbayan.

Isa pa, ang civic election ay non-partisan. Ibig sabihin, hindi dapat ginagamit ng kandidato ang kaniyang political affiliation sa kaniyang kampanya. Ang kaniyang mga polisiya ay nakabase ayon sa kaniyang paniniwala at paninindigan at hindi ito resulta ng political caucus tulad sa probinsiya at federal. Kaya nga ako naging follower ng civic politics dahil sa ganitong anyo nito. Pero, bistado pa rin naman at amoy na amoy mo pa rin kung anong kulay at kung anong uri ng paninindigan ang mayroon sila. Madali mong masasabi kung sila ay affiliated sa kaliwa, sa kanan o sa sentro ng political spectrum.

Sa mga boboto, hindi kailan man dapat maging basehan ang pagiging sikat ng kandidato para mo siya iboto. Hindi rin puwedeng random selection na lang gawin ninyo. Seryoso at hindi biro ang pagpili ng mga lider ng ating komunidad. Sagrado ang inyong boto.

Ano ngayon ang dapat nating gawin? Pag-aralan ninyong mabuti ang mga polisiyang inihahain ng mga kandidato. Naiintindihan n’yo ba ang mga ito? Kung hindi man ay karapatan ninyong klaruhin sa kanila kung ano ba talaga ang gusto nilang ipatupad. Tulad na lang ng increase ng property tax. Ano ba ang impact nito sa atin bilang mga Winnipeggers? Kailangan ba talaga ito o may iba pang option? Kung hindi itataas ang property tax, ano naman ang maging kalagayan ng ating fiscal administration? Masalimuot na usapin ito pero dapat malaman at mainitidihan ito ng taumbayan dahil sa kanila manggagaling ang bawat sentimo ng perang makukuha mula sa tax.

Politics by patronage. Dito nagsisimula ang corruption. Kapag ang isang kandidato ay sobra ang suporta o endorso na natanggap mula sa mga maimpluwensya, negosyante at politikong tao ay malaki ang posibilidad ng corruption. Dahil lahat ng investments ay may ROI – return of investment. Ibig sabihin, siguradong babalikan ng investor ang kaniyang investment para sa financial gain. Mag-ingat sana tayo sa pagpili ng mga kandidatong sobra at lantaran ang suporta ng mga maimpluwensiyang tao.

Ano ba ang criteria mo sa pagpili ng kandidato? Kayo lamang po ang makakapag-decide kung ano ang criteria na gusto n’yo sa isang Mayor, Konsehal at School Trustees. Ano ba ang mga pangangailan ninyo sa komunidad? May mga concern o issues ba kayo sa inyong area? May problema ba kayo sa mga polisiya sa paaralan? Kung magagawa ninyong ma-identify ang mga ito ay maaari kayong makabuo ng isang magandang criteria para sa pagpili ng mga lider na ating komunidad.

Isa pa, huwag sana ninyong maging basehan ang “sabi ng kumpare ko kay “X” candidate daw kami e”, “sabi ng grupo ko kay “Y” daw kami” at “ito kasi sabi ng Kuya ko, e”. Again, inuulit ko, sacred o sagrado ang inyong boto. Pag-aralan po ninyong mabuti.

Tayo ay nagdiriwang ng demokrasya sa pamamagitan ng eleksiyon. Sana gamitin natin ang demokratikong prosesong ito ng may talino, responsabilidad at pagmamahal sa ating pamayanan.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Ang mensahe ng eleksyon sa demokratikong bansa

By Noel Lapuz

Saludo ako sa lahat ng mga naging bahagi ng katatapos na civic election sa Winnipeg. Sa lahat ng mga kandidato, nanalo man o hindi, sa mga volunteers, election officers, media, voters at mga observers – salamat sa pagiging bahagi ng demokratikong proseso na ito.

Lalo akong napa-bilib sa mga hindi pinalad na mayoral candidates dahil sa kanilang pagiging propesyonal sa pagtanggap sa resulta ng election. Sa loob lamang ng ilang sandali matapos malaman ng publiko na nanalo na si Brian Bowman ay kaagad nagpahayag si Judy Wasylycia-Leis ng kaniyang pag-concede. Ganoon din naman, ilang sandali pa habang nagdiriwang ang kampo ni Bowman ay sumulpot si Robert Falcon-Oullette upang magpahatid ng personal na pagbati. Matapos nito ay nagpakita rin nang personal si Gord Steeves upang batiin ang bagong Mayor ng Winnipeg.

Ipinagmamalaki ko ang electoral process na ito na maayos na naipapatupad dito sa Winnipeg. Malaki ang kaibahan sa kinamulatan kong electoral process at political culture sa Pilipinas na wala halos tumatanggap ng pagkatalo. Hindi natatapos ang bilangan sa loob ng ilang oras lamang. Minsan ay umaabot ng linggo o buwan bago malaman ang resulta. At kapag may nanalo na, ang gagawin ng natalong grupo ay magpo-protesta dahil nadaya raw. Sana dumating ang panahon na maging maayos ang eleksyon sa Pilipinas at magkaroon ng mga kandidato na buong pusong tatanggap ng kanilang pagkatalo.

Balik tayo sa Winnipeg, alam nating lahat na dalawang Pilipino ang nagharap para sa City Council seat sa Point Douglas Ward – ang incumbent at re-elected na si Mike Pagtakhan at ang dating School Trustee na si Anthony Ramos.

Bilang residente ng Point Douglas Ward ay nagbibigay ako ng karampatang respeto at pasasalamat kay Anthony Ramos dahil sa kaniyang pakikibahagi sa demokratikong prosesong ito. Bagama’t hindi pinalad ay nagpamalas si Ramos ng pagnanasa na mapaglingkuran ang aming komunidad sa Point Douglas Ward.

At para kay undefeated at re-elected city councillor, Mike Pagtakhan, salamat sa ipinakita mong passion para patuloy na paglingkuran ang komunidad sa Point Douglas Ward. Sana ay panatilihin mo ang pagiging in-touch sa taumbayan.

Ang election race ng dalawang Filipino-Canadians na ito sa iisang puwesto ay pagpapatunay na marami tayong mga leaders na puwedeng mamuno sa ating diverse na komunidad. Huwag nating isipin na ito ay agawan lamang sa boto ng mga Filipino-Canadians kundi ituring sana natin ito bilang propesyonal na kompetisyon ng mga leaders at potential officials ng ating bayan. Mapalad tayo dahil parami nang parami ang mga Filipino-Canadians na nagnanasang maglingkod sa municipal, provincial at federal positions. Para sa akin, ito ay isang pride ng pagiging Pilipino.

Ang eleksyon ay isang proseso ng pagiging malayang bansa. Igalang natin ang desisyon ng mga nakararami at maging bahagi sana tayo sa pagsulong ng ating mga komunidad. Tapos na ang eleksyon, panahon na para tayo’y magtulungan para sa magandang kinabukasan ng ating pamayanan.

Sa darating na provincial and federal elections, two years from now, ay natitiyak kong marami na namang mga Filipino-Canadians ang magtutunggalian sa mga puwesto. Nangyari na ito noong nakaraang provincial elections partikular sa Tyndall Park Riding na pinaglabanan ng tatlong Filipino-Canadians na sina Ted Marcelino ng NDP, Roldan Sevillano ng Liberal Party at Cris Aglugub ng Conservative Party. Si Marcelino ay pinalad na mahalal sa riding na ito na dating puwesto ni ngayo’y Winnipeg North Member of the Parliament Kevin Lamoureux ng Liberal Party.

Ang tanong: mayroon kayang rematch sina Sevillano, Aglugub at Marcelino o mayroon kayang bagong kakandidato mula sa kampo ng Liberal at Conservative na Filipino-Canadians din? May naririnig na ba kayo? Kung mayroon, let’s drink to that. Champagne?

Bagama’t malayo pa ang provincial elections, ngayon pa lamang sana ay tandaan natin na ang tunggalian ng mga Filipino-Canadians sa mga political positions ay pagpapatunay ng galing ng Pilipino bilang mga leaders ng ating komunidad!

Sa lahat ng mga Filipino-Canadian elected officials, community at political leaders, ipagpatuloy ninyo ang pagtataguyod ng demokrasya. Dahil dito sa Canada, we are strong and free!

Have a comment on this article? Send us your feedback

Regalong kotse para kay Junior?

Teka, i-check mo muna

Ni Noel Lapuz

Isa sa mga medyo stressful gawin kapag malapit na ang Pasko ay ang pagbili ng mga regalo. Bagama’t hindi ako ang in-charge dito (kundi si Misis) ay nadadamay na rin ako sa katatanong niya sa akin kung ano ang magandang ibigay sa kaniyang mga bibigyan.

Sa ibang pamilya, itinataon nila sa Kapaskuhan ang pagbili ng mahahalagang bagay para maging regalo sa panahong ito. May ilan na nagreregalo ng kotse sa kanilang mga anak o mahal sa buhay. Maganda nga naman ang timing dahil araw ng Pasko.

Kung sakali man na nagbabalak kayong mag-regalo ng kotse, partikular kung used car ngayong Pasko, ay may isang bagay akong ibabahagi sa inyo. Ito ay ang kahalagahan ng pag-check kung may lien ang inyong bibilhing used car.

Ano ba ang ibig sabihin ng lien on vehicle? Ang lien sa sasakyan ay piansa o sa salitang kanto, may “sabit” ang sasakyan na bibilhin ninyo. Ibig sabihin, ang may-ari nito ay ginamit ang kaniyang sasakyan bilang kolateral o prenda para makakuha ng utang sa banko o anumang financial institution.

Halimbawa, nag-apply ng personal loan si Mang Gustin. Bago siya nabigyan ng loan ay sinabi ng banko na maaaprubahan lamang ang kaniyang loan kung gagamitin ng banko ang kaniyang sasakyan bilang prenda, kolateral o garantiya. Ito ay sa pamamagitan ng paglalagay ng lien sa kaniyang sasakyan. Alas! Makakakuha ng personal loan si Mang Gustin na tumataginting na $10,000.

Kung saka-sakali man na hindi makakabayad ng utang si Mang Gustin o tatakbuhan niya ang pagkakautang ay hihilahin ng banko ang sasakyan.

Pero, ito palang si Mang Gustin ay tila gustong takbuhan ang kaniyang utang. Kaya ang gagawin niya ay ibebenta ang kaniyang sasakyan direkta sa sinumang buyer – siyempre para mabilis ang bentahan – sa napakamurang halaga. Sakto naman na itong si Mang Teban ay bagong salta sa Canada at hindi alam ang ganitong modus operandi. Naghahanap siya ng used vehicle para regalo sa kaniyang Junior ngayong Pasko. Swak na swak naman sa budget ang presyo ng sasakyan ni Mang Gustin kaya’t walang atubiling babayaran ni Mang Teban ng cash mula sa kaniyang inipong pondo noong siya’y OFW pa sa Saudi. Matatapos ang quick sale sa garahe ni Mang Gustin. Done deal.

Ipaparehistro ni Mang Teban ang sasakyan sa kaniyang pangalan at kay Junior. At yes! May sasakayan na si Junior! What a nice present for this Christmas.

Lilipas ang Pasko at Bagong Taon at medyo malapit na ring mag Valentine’s day. Makakatanggap ng tawag si Mang Teban mula sa banko or collecting agent tungkol sa utang na wala siyang kamalay-malay. Maaaring sabihin sa kaniya ng banko na ang kaniyang sasakyan ay may lien at puwedeng hilahin sa kanila unless na i-clear nila ang lien na ito. Ibig sabihin, malaki ang posibilidad na singilin si Mang Teban ng banko kung hindi na nila matatagpuan si Mang Gustin, na tila sumibat na papuntang Calgary.

Ang lesson, mag-ingat sa mga personal na transaction o yung tinatawag na private sale ng sasakyan. O para makasiguro, maging maingat din kahit na bibili ng sasakyan sa mga auto dealers.

Ano ang dapat gawin? Simple lang:

1. Kuhanin ang VIN number ng bibilhing used car. Nasa corner ito ng dashboard sa may windshield. Usually, nasa driver’s side.

2. Tumawag sa Personal Property Registry sa telephone number 204-945-3123. Sabihin sa sinumang sasagot na: “I would like to check if there is a lien on this vehicle and here is the VIN number.”

3. O kung gusto n’yo ay mag-online sa http://www.gov.mb.ca/tpr. I-click ang link ng Personal Property Registry at sundan ang mga simpleng instructions.

4. Kung kayo naman ay may oras, magsadya sa tanggapan ng The Property Registry at 276 Portage Avenue, Winnipeg, MB at sabihing mag-che-check kayo kung may lien ang sasakyan na inyong bibilhin. Huwag kalimutang dalhin ang VIN number.

Sa panahon ngayon, dapat lagi tayong nakakasiguro. Maging maingat sa pagbili ng sasakyan, bahay o anumang mga assets. Mag-research, magtanung-tanong sa kinauukulan hindi sa kung sinu-sino lang. At utang na loob, okay lang ang mga Facebook groups kung saan puwede kayong magtanong, pero huwag kayong basta-basta maniniwala sa mga advice mula dito. Maaaring genuine ang payo ng inyong mga FB friends pero dapat pa ring siguraduhin na tumpak ang kanilang payo.

At sa pagdiriwang Pasko, kung kayo man ay mag-reregalo ng kotse, siguraduhin munang walang sabit ito, dahil baka magsisi pa kayo.

Mula sa inyong lingkod, Batang North End, maraming salamat sa halos limang taon na nating balitaktakan.

Maligayang Pasko at Masayang Bagong Taon sa inyong lahat!

Have a comment on this article? Send us your feedback

Shout out para sa inyong lahat!

#BatangNorthEnd

Ni Noel Lapuz

Hindi pa man uso ang Facebook at Twitter ay naging fan na ako ng social media. Dahil na rin siguro sa boredom, lungkot and homesickness ko noong nasa Middle East pa ako ay naging libangan ko na ang social media. Ang una kong social media encounter ay ang Yahoo Messenger o mas kilala sa tawag na YM. Ito ang pinaka-convenient na communication namin ng aking asawa at anak. Wala pa akong sariling computer noong araw kaya’t nagpupunta lang ako sa Internet café para makipagchat. Hindi tulad ngayon, basta’t may smartphone ka ay puwede ka nang makipagchat nang face to face sa sinuman using different applications.

Bukod sa aking pakikipagchat or C2C (cam to cam) sa aking mga mahal sa buhay ay sinubukan ko rin ang sumali sa mga virtual rooms or public chat rooms sa YM kung saan puwede kang mamili ng mga rooms depende sa iyong choice of topic. Nalibang ako sa room na kung tawagin ay Pinoy OFW room kung saan ito ay tila “tambayan” ng mga OFWs from different countries. May public chat window dito na puwede kayong mag-usap or mag-chat sa public. Minsan may mga debates sa different topics, mayroong mga nagbabahagi ng jokes, quizzes, minsan may ligawan, or worse minsan ay may away among members. The good thing with YM chat rooms ay mayroong mga tinatawag na moderators na kung saan kung foul ang mga comments mo ay puwede kang ma-boot-out from the room or even banned from entering the room for a period of time.

Mas masaya ang YM group chatting kung mayroon kang microphone at headset. Dahil dito, ay patok na patok din noong araw ang karaoke time sa mga YM rooms. Mayroon talagang host or master of ceremonies na nagmomoderate ng mga singers. Maraming beses akong sumali sa mga kantahan using my guitar. Magandang trip ito para sa mga lonely boys ng Middle East.

Nag-improve nang nag-improve ang mga social media applications. Sumikat ang video chatting at pumasok na ang Friendster na kung saan nababaduyan pa ako noong una kong nakita ito. Mukha kasing slambook na pang high school. Pero dahil uso noon ay nag-open din ako ng account. Hindi ako naging big fan ng Friendster dahil mabagal ang interaction. Di tulad ng YM chat rooms na live at mabilis ang interaction ko sa mga online members. Kaya tuloy pa rin ang aking involvement sa YM rooms until noong December 14, 2012 (nandito na ako sa Canada) nang tuluyan nang na shut down ang Yahoo public chat rooms. Mayroon kasing mga usap-usapan o chismis among YM community na ginagamit daw sa online pornography at sex trade ang YM kaya’t tuluyan na itong itinigil ng Yahoo. Sayang. Ang laking tulong ng YM chat rooms lalo na sa mga OFWs dahil sa contribution nito sa networking and friendship sa ating mga bayani ng bayan.

At nag-evolve na nga ang social media networks. Sumikat na ang maraming applications tulad ng Facebook, Twitter, Instagram, MySpace, LinkedIn at marami pang iba. Sobrang dami.

Medyo active ako sa FB, pero may Twitter account din ako. Hindi ko na kayang i-manage ang aking Instagram kaya’t hindi ko na ito ginagamit.

Isa sa gusto ko sa FB ay mga different groups and pages na may iba’t ibang interests. Ang ilan sa mga favourite kong pages ay ang Retro Pilipino na kung saan mayroon silang mga larawan ng old Philippines – historical ang dating kaya gusto ko. Nandiyan din ang page ni Even Demata, isang popular na vlogger (video blogger) na unang sumikat dahil sa kaniyang mga videos tungkol sa “away” noon ni Joey De Leon at Willie Revillame. Sa ngayon, kung gusto ninyong makakita ng mga trending na issues at videos sa Pinas ay i-like n’yo lang o bisitahin ang page ni Even Demata. Marami ding commentaries dito from our thousands of Netizens from the Phillippines and around the world. Masaya at nakakalibang ang mga comments, videos at mga featured blogs dito. Kung news naman ang gusto ko ay may regular feed din ako ng CBC, CNN at Al-Jazeera. At syempre, friends din kami ni Mayor Brian Bowman at follower din ako ng City of Winnipeg FB dahil gusto ko rin ang civic politics.

Ilan sa mga hinahangaan kong mga Winnipeg based FB groups ay ang Life of Peg, Filipinos Winnipeg, at Kababayan @ Winnipeg. Siguro puwede kong i-consider ang Life of Peg na parang modern bayanihan online. Dito, puwede kang magtanong ng kahit ano at siguradong may sasagot sa iyo. Marami rin ditong mga members na nasa Pilipinas na may mga application as provincial nominees. So, ang grupo ay may mga discussions base sa kanilang mga karanasan tungkol sa mga issues, procedures, challenges and opportunities kaugnay ng immigration. Bagama’t hindi official ang mga advise mula sa FB group na ito ay nakakatulong naman sila dahil sa mga actual experiences ng iba na puwedeng pagbasehan ng mga papunta pa lamang dito. However, it is always best to seek legal assistance or kumunsulta sa mga government offices. Shout out para sa mga organizers ng Life of Peg na sila Vangie Mance and Ces Beltran.

Noong araw, ang almusal ko ay diyaryo, kape at yosi. Tinigil ko na ang yosi. Nag-minimize na ako ng kape at wala na akong subscription ng Philippine Daily Inquirer at People’s Journal. Nag-switch na ang aking umaga sa aking FB or Twitter via iPhone habang nasa bus. Nandito na ang halos ang lahat, ang news, analysis, commentaries at live interaction with the world depende kung saan mo gustong makipagbalitaktakan.

Oo nga pala, shout out din kay Arnel San Jose sa kaniyang mga words of wisdom araw-araw! Yes, sir!

Para sa akin, ang social media ay bahagi na ng buhay nating lahat. Malaki ang naging tulong sa akin nito lalung-lalo na noong ako ay isang OFW pa. It helped me socialized virtually at nakapag-reach-out ako sa maraming mga OFWs na naghahanap din ng mga kausap at kaibigan. Ang social media ay naging tool para sa convenient na pakikipag-uganayan natin sa ating mga mahal sa buhay. Ang social media ay nagiging daan para sa bagong anyo ng bayanihan. At naniniwala ako na ang social media ay puwedeng maging tulay para sa maayos na mundo.

Shout out para sa inyong lahat! #BatangNorthEnd.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Hindi ko sinasadya,

sorry kung naging racist ako.

Ni Noel Lapuz

Five years ago ay isinulat ko sa kolum na ito ang tungkol sa racism. Ang pamagat ng aking article noong February 2010 ay “Wag mo silang tawaging ‘Pana’” na umani ng maraming iba’t ibang reaksyon mula sa ating mga readers. Tinalakay ko dito kung paano ang ilan sa ating mga kababayan ay nagiging racist partikular sa mga katutubo ng Canada.

Nito lamang isang linggo ay naging laman ng pahayagan, social media at usapan sa opisina, eskwelahan at community ang isyu ng racism dahil sa artikulong isinulat ni Nancy Macdonald sa Maclean’s Magazine na tinuran niya ang Winnipeg bilang “Canada’s most racist city.” Agad namang nagpahayag ng kaniyang “moving at inspiring” message si Mayor Brian Bowman. Sabi niya, hindi natin mareresolba ang isyu ng racism bukas pero gagawin natin ang lahat bilang isang komunidad para wakasan ito.

Tanong: Aware ba tayo na may mga pagkakataon na racist pa rin ang pag-uugali natin?

Araw at gabi akong sumasakay ng bus number 16. Ito ang bus na dumadaan sa kahabaan ng Selkirk, ang sentro ng North End. Masasabi kong guilty rin ako sa pagiging racist nang hindi ko sinasadya. Pinipilit kong igalang, irespeto at maging friendly sa mga katutubo pero kung minsan ay nasisira ang kanilang imahe dahil sa mga pagkakataong nakakapikon. Noong isang gabi, isang lasing na katutubo ang inambaan ng kamao ang pagmumukha ng isang Pilipinong kasakay ko. Gusto ko sanang ipagtanggol si kabayan pero ayoko nang palakihin pa ang sitwasyon. Umiwas na lang ang kawawang Pinoy at hindi na lang pinansin ito ng mga pasahero dahil lasing nga si katutubo. Sa mga pagkakataong ito, kumukulo ang dugo natin dahil wala tayong magawa kung hindi ang magpasensya.

Dalawa ang trabaho ko tulad ng marami sa inyo. Kayod kalabaw tayong lahat. Kaya minsan nakakapikon kapag pagod ka na nga ay maiinis ka pa sa mga sumusunod sa iyong mga lasing sa kalye at mga kasakay mo sa bus na tila mga wala sa sarili lalo na kung mahihingan ka pa ng pera. “Do you have a change?” Hindi parehas ’di ba?

Ganito ang kadalasang hinagpis ng marami sa atin kabilang ang asawa ni Gord Steeves na nagbunsod sa kaniya para mag-comment sa Facebook laban sa mga katutubo. Sa biglang bugso ng damdamin ay nagsulat siya ng masasakit na pananalita at panunumbat sa mga katutubong, sa palagay niya, ay ayaw tumigil sa panghihingi ng pera sa mga nakakasalubong nila sa daan.

Nandiyan din ang isa pang popular na komentaryo sa Facebook ng Kelvin High School teacher na si Brad Badiuk na hindi rin nakapagpigil at isiniwalat din ang kaniyang frustration tungkol sa mga katutubong, sa palagay niya, ay umaasa lang sa hand-out ng gobyerno at ayaw humanap ng matinong hanapbuhay.

Sa mga comments ng dalawang ito, nahati ang opinion ng mga Winnipeggers; may mga bumatikos kay Steeves at Badiuk pero marami rin ang sumang-ayon sa kanila.

Sa aking palagay at personal na karanasan, unintentional o non-deliberate ang ating pagiging racist. Ito ay bunsod ng ating pagka-inis sa sitwasyon at pagkakataon. Dahil dito, kadalasan ay nilalahat na natin sila o kapag nakakakita tayo ng mga katutubo ay automatic na maiisip natin na associated sila sa pagiging iresponsable, lassenggo, magnanakaw, pabaya, maraming anak, walang trabaho, nanlilimos at marami pang iba. Ang hindi natin nakikita ay ang pagbabago ng komunidad ng mga katutubo, ang pagkilos ng mga katutubo para tulungan ang kanilang sarili at komunidad, at ang pagtalikod nila sa mga gawaing ikasasama ng kanilang lahi.

Maraming mga aboriginal activists ang nagsusulong ng pagbabago sa maling impresyon tungkol sa mga katutubo. Bagama’t may mga balakid at challenges within and outside the aboriginal communities, ang mahalaga, kumikilos mismo sila para sa kanilang pagbabago.

Isa sa ipinagmamalaki kong lugar dito sa Winnipeg ay ang Flora Place sa North End, kung saan una kaming nanirahan. Noong una ay iba ang impresyon ko sa lugar dahil sa aking mga narinig at usap-usapan tungkol sa North End. Pero 100 per cent na mali ang aking unang impresyon. Halos lahat ng kapit-bahay ko sa Flora Place ay mga katutubo pero wala akong naging problema sa kanila, sa halip dito ko natagpuan ang mga tunay na kaibigan kung kaya’t hanggang ngayon ay may ugnayan pa ako sa kanila.

Totoo na maraming mga pasaway na katutubo ngunit hindi lahat sila ay ganito. Mabubuting tao ang mga katutubong nakilala ko. Ganunpaman, dumarating sa puntos na nasisira ang magandang impresyon na ito dahil sa mga nakakayamot na sitwasyon.

Bilang mga Filipino-Canadians, ano kaya ang puwede nating i-ambag para wakasan na ang racism sa ating komunidad? Hindi ko alam ang eksaktong sagot o solusyon. Pero sa palagay ko, maaari nating simulan ito sa pamamagitan ng pagtrato sa sinuman bilang tao regardless kung ano ang kanilang kulay, lahi, wika at dapat ay iwasan natin ang mga aspetong puwedeng simulan ng ating pagkakawatak-watak. Utang na loob, iwasan na natin na tawagin silang “Pana.” Ganundin naman ’wag na tayong magbansag ng kung anu-anong salita sa ating kapuwa tao tulad ng negra, puti, singkit, pandak, gorilla, bakulaw, halimaw, galisin at marami pang iba. Alam kong nakaka-relate ang marami sa atin tungkol ditto – ako mismo ay guilty. Sa opisina o workplace ninyo, ano ang bansag ninyo sa kinaiinisan ninyong boss o katrabaho? Kung mayroon man, dapat siguro ay iwas-iwasan na natin ang ganitong uri ng branding sa kapuwa natin tao.

Ang article ni Nancy Macdonald (na aking binasa nang buong-buo) ay totoo. Sabi nga ni Mayor Bowman, accurate ang mga sinulat ni Nancy sa kaniyang artikulo. Ito ang masakit na katotohan at inuulit ko, minsan ay guilty tayo dito.

Pero bukas ang pinto ng pagbabago. Unti-unti, mababago natin ang imahen ng Winnipeg. Unti-unti, mababago natin ang ating mga ugaling mapanghusga sa kapuwa. Unti-unti ang mga kapatid nating katutubo ay makikilala sa kanilang pagiging dakila at mararangal na tao. At pagdating ng panahong iyon ay lalo nating mamahalin sila bilang mga unang lahi ng bansang ating minahal na bukas ang isip para sa kaayusan at pagbabago ng lipunan. Unti-unti, makakabuo tayo ng isang maayos na komunidad para sa maayos na mundo.

Sa pamamagitan ng kolum kong ito ay humihingi ako ng paumanhin sa mga katutubong napag-isipan ko ng masama. Patawarin ninyo ako sa pagiging mapanghusga ko sa inyo dulot ng aking pagkayamot sa mga sitwasyon. Hindi ko po sinasadya, sorry kung naging racist ako.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Random act of kindness

Ni Noel Lapuz

Isa sa paborito kong basahin sa Winnipeg Free Press ay ang portion nila ng “Random Act of Kindness.” Kung nababasa ninyo ito online or sa diyaryo mismo ay maiinspire kayo sa kabutihan ng maraming tao sa modernong panahon. Mayroong mga simpleng pagpapakita na kagandahang loob at mayroon naman talagang tila “to the max” ang paggawa ng kabutihan sa kapuwa. Nakakatuwa ang ganitong uri ng positive articles. Isa itong contagious na attitude na worthy of emulation ng maraming tao. Kaya naman maging sa social media network ay maraming followers and members ang RAK (Random Act of Kindness) groups. Sa social media ay updated ninyong masasaksihan ang kabutihan ng maraming tao around the globe sa kabila ng maraming hindi kagandahang pangyayari involving crime, corruption, wars, etc.

Sa loob mismo ng ating komunidad ay makakakita tayo ng maraming magagandang kuwento. Isa na rito si Althea Guiboche, isang katutubo na kilala bilang si Bannock Lady. Naging panata na ni Althea ang tumulong sa mga homeless and hungry sa pamamagitan ng pagluluto at pamamahagi ng tinapay na bannock. Dahil dito ay maraming nakuhang suporta si Althea mula sa iba’t ibang sektor ng komunidad, lalung lalo na mula sa mga business owners. Dalawang taon na niyang ginagawa ito at patuloy na nakaka-inspire ng maraming tao kabilang na ako.

Isang sobrang init na tanghali ang hindi ko malilimutan nang ako ay nasa Dubai at nag-aabang ng taxi. Wala akong masakyan at tila mag-iisang oras na akong nakabilad sa tindi ng araw. Hindi man ako kumikilos ay dama ko ang paghulas ng pawis sa aking katawan. Ang dasal ko lang noong pagkakataong iyon ay mayroon sanang dumaang taxi na walang lamang pasahero. Pero hindi ito nangyari. Maya-maya pa ay may tumigil na taxi sa aking harapan pero may sakay itong tila Pilipino. Binuksan niya ang bintana at nagsabing: “Kabayan, halika na sumakay ka na at napakahirap kumuha ng taxi ngayon!” Hindi na ako nahiya dahil halos dehydrated na ako sa init. Pinasakay ako ni kabayan.

Alam kong tayong lahat ay may karanasan ng RAK; tayo man ang tumulong o tayo man ang tinulungan. Regardless kung tayo ang nag-initiate ng kindness o kung tayo ang beneficiary nito ay pare-pareho ang feeling natin at the end of the day, kundi ang pagiging masaya. Masaya tayo dahil sa pagiging mabuti ng katulad nating tao. Masaya tayo dahil sa dami ng masama sa mundo ay nangingibabaw pa rin sa maraming pagkakataon ang kabutihan.

Ang kabutihan ay reflection ng ating pagkatao. Hindi ito dahil sa relihiyon, paniniwala o pananampalataya. Believer man ang tao or non-believer puwede siyang maging daluyan ng kabutihan dahil ito ay mula sa kaniyang pagkatao. Mula ito sa kaniyang kultura at turo marahil ng kaniyang magulang, pamilya o komunidad. Ang kabutihan ay isang magandang stimulus sa ating komunidad. Kung maraming tao ang nagpapamalas nito ay mas magiging kaaya-aya ang ating komunidad.

Simple lang naman ang RAK. Hindi ito planado; kusa itong dumarating sa ating buhay sa mga pagkakataong hindi natin inaakala. Dahil dito ay tila matetesting ang pagkatao natin base sa hakbang na ating gagawin sa mga sitwasyong hindi natin inaasahan. Maraming mga reality shows ang nagpapakita ng totoong mga reaksyon ng mga tao sa iba’t ibang mga pagkakataon. Mayroong mga nakakakitaan ng kabastusan, pagkapikon, walang pakialam at mayroon din namang nananaig ang pagiging mabuting tao.

Hindi tayo perpekto. May mga pagkakataon na maiinis tayo sa mga sitwasyon. Pero kung dumating sa puntos na alam natin na mali ang nakikita natin at mayroong naaapi o hindi naitatrato nang maayos ay ano ba ang gagawin natin sa pagkakataong iyon? Magsasawalang kibo na lang ba tayo o gagawa tayo ng paraan para ituwid ang nakikita nating mali? Kung alam natin na ang isang tao ay nangangailangan ng immediate na tulong, ipipikit na lang ba natin ang ating mga mata?

Hindi natin kailangang maging hero pero dapat ipakita natin na tayo ay may ugaling tao.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Ang makitira at magpatira – revisited

Ni Noel Lapuz

Isang tagasubaybay ng Batang North End column ang nakakuwentuhan ko sa Polo Park nitong nakaraang weekend. Nabanggit niya ang aking article sa Pilipino Express four years ago tungkol sa pakikitira ng mga bagong dating at ang pagpapatira ng mga nag-sponsor sa kanila na kadalasan ay mga kamag-anak. May magandang punto siyang sinabi tungkol sa pagdodokumento ng actual na buhay sa Canada na makatutulong sa mga nakikitira pansamantala at mga nagpapatira. Malaking bagay nga naman ang magkaroon ng manual, gabay o babasahin tungkol sa ano ang mga dapat gawin pagdating dito sa Canada, partikular sa kung paano ang makitira at kung paano magpatira.

Senti at emosyonal

Hindi ko alam kung sasang-ayon kayo sa akin kapag sinabi ko na napakahirap magpaliwanag ng rules sa ating mga kamag-anak. Una kasi nating iniisip ay baka makasakit tayo sa damdamin ng ating mga patitirahin kung magse-set tayo ng house rules. Kaya ang gagawin natin ay magpapakiramdaman na lamang tayo dahil iwas na iwas tayong baka magtampo ang ating mga kamag-anak. Pero habang tumatagal ay gusto na nating deretsahang sabihin sa ating mahal na kamag-anak ang sistema sa ating tahanan. Mga simpleng rules na puwede namang masunod ng ating pinapatira pero nahihiya o nag-aalanganin tayong sabihin dahil iniisip natin na ang ating mga kamag-anak ay senti at emosyonal.

Hindi puwede ang petiks lang

Maraming isinasaalang-alang dito sa Canada na malayo sa lifestyle sa Pilipinas. Doon ay marami ang tambay pero nakaka-survive pa rin. Dito, kung susubukan ninyong tumambay muna bago kayo humanap ng trabaho ay maiiwan kayo sa pansitan at nga-nga ang aabutin ng inyong pamilya. Hindi pasyal ang pinunta nating lahat dito kundi buhayin ang ating pamilya nang maayos kaya’t kailangan lamang na humanap tayo ng trabaho. Isa pa, nakasaad ito sa responsabilidad ng pagiging bahagi ng Canada na nagsasaad ng: “Getting a job, taking care of one’s family and working hard in keeping with one’s abilities are important Canadian values. Work contributes to personal dignity and self-respect, and to Canada’s prosperity.”

Ang usapang budget

Isa pa sa napakahirap i-discuss sa ating mga kamag-anak ay ang usapang budget. Ayaw kasi nating masabi o ma-misinterpret ng ating pinatitira ang mga bagay kaugnay ng ating mga financial needs. Kaunting sablay lamang sa karaniwang gastusin ng tipikal na pamilya ay makakaapekto ito sa kanilang pangangailangan. Hindi naman sa nagiging maka-materyal ang mga nagpapatira ngunit may mga pagkakataon na talagang hindi maaaring sumobra sa mga hindi inaasahang gastusin kaya’t sinisikap nilang maging sakto lang ang kanilang mga pinagkakagastusan. Hindi nagmamaramot ang nagpapatira kung pakikiusapan nang maayos ang nakikitira na kung kakayanin nila ay mag-ambag sa mga gastusin sa bahay.

Iba ang style sa bahay

Kahit na magkamag-anak o maging magkapatid ay may iba’t iba tayong istilo sa bahay. Ang simpleng luto ni pinsan ng adobo ay iba sa style ng kaniyang pinatitirang pinsan. Ang pamamalengke o pagpunta sa tindahan araw-araw ay hindi mo magagawa dito. Weekly kasi kadalasan ang pagpunta sa grocery. Ang paggamit ng washroom or shower sa Pilipinas ay tiyak na may pagkakaiba sa Canada. Kung doon sa Pilipinas ay nagyoyosi ka sa loob ng bahay dahil bukas naman ang iyong bintana, pagdating dito ay hindi puwede ang ganito. Kung madalas kang uminom ng alak sa Pilipinas at kung ang nagpapatira sa iyo ay hindi masyadong umiinom dahil sa busy sa trabaho ay medyo diyeta muna ang iyong bahay-alak. Kung addict ka sa TV at soap opera ay medyo hindi magiging priyoridad ito pagdating sa Canada.

Sa ibang tao pa nalaman

Isa sa mga ugat ng alitan ay ang kawalan ng open communication sa pagitan ng nagpapatira at nakikitira. Ang mas masakit dito ay kung sa ibang tao pa malalaman ng nagpatira o nakikitira na may masamang sinasabi sila sa isa’t isa. Ang paghinga natin ng sama ng loob sa ibang tao ay maaaring pagsimulan ng maling mensahe. Maaaring may dagdag na ang inyong kuwento kapag nakarating ito sa inyong pinatitira o tinitirahan. Ang bottom line nito ay tatabang ang inyong relasyon. Hindi natin gusto ang ganitong ending ng ating relationship sa ating mga kamag-anak. Mas advisable pa rin ang kausapin natin nang maayos ang isa’t isa.

Kung kaya na, apartment na

Ang pakikitira ay temporary stage ng lahat ng nag-immigrate dito sa Canada. Ako man ay nakitira din. Pero kung sa palagay natin ay kaya na nating magsarili kahit sa maliit na apartment ay mas maganda ang nakabukod lalo na kung may pamilya tayong bitbit. Kaunting tiis lamang naman ang pagsasarili pero garantisado ang freedom natin sa sarili nating tahanan kapag nakabukod na tayo. At siyempre, hindi natin kakalimutang magpasalamat sa nagpatira sa atin at hindi natin sila kakalimutang dalawin paminsan-minsan.

Give back, tayo naman ang sumuporta sa iba

Lilipas ang panahon at hindi natin mapapansin na beterano na pala tayo sa Canada at tayo naman ngayon ang magpapatira. Pagdating natin sa puntos na ito, mare-realize natin na may katwiran pala si pinsan sa kaniyang mga sistema sa bahay noong nakikitira tayo sa kanila. Tama pala si Tito na dapat ay may priyoridad ang mga gastusin. Hindi naman pala nagmamaramot si Tiyang dahil gusto lamang niya na lagi siyang within budget. Mababaligtad ang role natin, dati tayo ang nakitira, ngayon naman tayo ang magpapatira. At dahil sa maganda nating karanasan kay pinsan, ay maayos din nating maipapaliwanag sa ating pamangkin at sa kaniyang pamilya ang ating mga simpleng house rules na hindi naman dapat ipagtampo at pag-awayan.

Ang susi sa maayos na pakikitira at pagpapatira ay ang open communication at pagpapaliwanag ng dahilan kung bakit tayo ganito sa Canada. Masaya ang buhay dito pero may responsabilidad tayong lahat once na umapak tayo dito.

Moving forward, iniisip kong magsumite ng proposal sa PCCM o Philippine Heritage Council of Manitoba para sa pagkakaroon ng isang documented na gabay na maaari nating ipamahagi sa ating mga minamahal na bagong dating at sa mga nagpapatira ng mga bagong dating. Ang layunin nito ay para maging maayos ang pagpapatira sa mga bagong dating at maiwasan ang mga alitan dahil sa miscommunication at kawalang kaalaman tungkol sa sistema ng buhay sa Canada.

Salamat sa aking nakakuwentuhan sa Polo Park sa pagbibigay muli sa akin ng pagkakataon na talakayin ito. Salamat po Doc at sana’y samahan ninyo ako sa pagbabalangkas ng ating guidelines na ito. Ito ang naisip kong draft title ng manual: Paano ba ang makitira at magpatira sa Canada?

Kung gusto ninyong magbahagi ng ideas tungkol sa strategies ng pakikitira at pagpapatira o gusto ninyong maging part sa pagbuo ng manual na ito ay mag-send kayo ng e-mail sa akin sa noellapuz@gmail.com o hanapin ninyo ako sa Facebook (Noel Lapuz) at i-message ako. Salamat po.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Para kay Mary Jane Veloso,
para sa Inang Bayan

Ni Noel Lapuz

Milagro kong maituturing ang hindi pagpapatuloy ng nakaabang na execution ni Mary Jane Veloso nitong Martes, Abril 28. Hindi man ako relihiyosong tao ay naniniwala pa rin ako na nakatulong ang sama-samang dasal ng maraming tao para iligtas ang buhay ni Mary Jane. Malaki ang naging bahagi ng mga activists partikular ang grupo ng Migrante, Kilusang Mayo Uno (KMU) at Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) at ng marami pang taga-suporta sa iba’t ibang bansa para ma-pressure ang Indonesian government at igiit ang panig ni Mary Jane bilang isang biktima at inosente sa kasong ipinataw sa kaniya. Nakatutok ako sa social media network at saksi ako sa kung gaano naging ka-epektibo ang global na pagkilos na ito.

Biktima si Mary Jane ng pagkakataon at ng kahirapan. Naloko siya ng illegal recruiter sa Pilipinas na nangakong may trabahong naghihintay sa Malaysia pero wala pala. Binigyan siya ng maleta at sinabing pumunta sa Indonesia. Wala siyang kaalam-alam na may bitbit pala siyang iligal na droga. Nahuli siya at ikinulong. Nagkaroon ng paglilitis sa kaniyang kaso sa wikang Bahasa Indonesia. Wala siyang abugado kundi ang mismong naghabla sa kaniya.

Dati na rin siyang domestic helper sa Dubai na tinangkang gahasain ng amo. Anak siya ng mga magsasaka ng Hacienda Luisita.

Tulad ng maraming Pilipino, mahirap ang buhay ni Mary Jane at ito ang dahilan kung bakit siya nag-abroad. Isa lang ang dahilan – para iahon sa karukhaan ng pamilya.

Dama ko ang hinagpis na nadama ni Mary Jane at ng kaniyang pamilya. Magkahalong lungkot at galit ang aking naramdaman. Lungkot, dahil sa hindi matapos-tapos na exploitation ng mga mahihirap, kawalang maayos na hanapbuhay sa Pilipinas, kawalang katarungan kapag mahirap ka at ang pagkakahiwalay ng pamilya para makipagsapalaran ang mga magulang sa ibang bansa. Tulad ni Mary Jane, iniwan ko rin ang aking pamilya para maghanapbuhay sa abroad.

Galit, dahil sa sistemang bulok at pamamayagpag ng mga lider ng bansang Pilipinas na walang ibang interes kundi ang palawakin ang kanilang control sa mga mamamayan at palaguin ang kanilang kayamanan habang milyong-milyong Pilipino ang naghihirap.

Tuwing makikita ko ang pagmumukha ng mga pulpol na pulitiko sa Pilipinas ay nag-iinit ang ulo ko dahil sa mga grandstanding, pagsisinungaling, pagtatakip at tahasang panggagago sa mga pobreng mamamayan.

Kailan ba matitigil ang pag-export ng lakas manggagawa ng Pilipinas? Kailan matitigil ang pangarap ng maraming Pilipino na pag-aabroad lang ang paraan para umasenso ang buhay? Kailan magiging maganda ang ekonomiya ng Pilipinas para wala nang aalis at iiwan ang mga pamilya? Kailan titino ang sistemang corruption sa lahat ng sangay ng gobyerno?

Si Mary Jane ay kumakatawan sa lahat ng mga OFWs na nakikipagsapalaran para maitaguyod ang pamilya. Isang payak na Nanay na tanging inisip lamang ay mapabuti ang kinabukasan ng mga anak.

Marami pang kaso ng exploitation at pang-aabuso ang nararanasan ng ating mga kababayan na hindi dokumentado. Hindi alam ng gobyerno habang alam na ng maraming Pilipino. Ganito sila kung magbulag-bulagan. Hindi nila alam, ayaw nilang malaman at wala silang pakialam. Saksi ako sa mga hindi magandang karanasan ng ating mga kababayan noong ako ay nasa Middle East. Marami ang umaasa lang sa tulong ng kapuwa Pilipino para mabuhay at para tumakas sa mga panganib sa kanilang buhay.

Bayani kung ituring ang mga OFW. Mga bayaning ginagatasan ng gobyerno ng buwis kapalit ay bulok at walang serbisyo. At ang pinakamasakit, pababayaan ka na lang ng gobyerno kahit buhay mo ay nasa bingit ng kamatayan. At kapag naman gumawa sila ng aksyon, ay magpapa-feeling pogi sila para sa kanilang political interest.

Bagama’t naniniwala ako sa Diyos ay huwag sana laging milagro na lamang ang pag-asa ng mga Pilipino. Sana maayos at ituwid ang huwad at sinungaling na daan. Isa pa, huwag sanang ang biktima pa ang sisihin ng gobyerno. Mayroon kasing statement sa palasyo na hindi raw nagbigay ng sapat ng impormasyon ang pamilya ni Mary Jane kaya’t hindi sila natulungan. For the record, 2010 pa ang kaso at mula noon ay walang ginawang aksiyon ang gobyernong Aquino. Ang mga tumutulong kay Mary Jane ay ang grupo nina Atty. Edre Olalia ng National Union of Peoples’ Lawyers at ang Migrante International.

Hindi pa tapos ang laban dahil ito ay temporary reprieve lamang. Patuloy nating ipaglaban ang buhay ng tao, ang buhay ng mga simpleng obrero, ang buhay ng isang Ina, ang buhay ng marami pang bayani ng ating Inang Bayan.

Ituloy ang pakikibaka para wakasan ang labour exploitation!

Have a comment on this article? Send us your feedback

Ang aktibismo sa bagong mundo
ni Ka Leoncio

Ni Noel Lapuz

Habang sumusumpa bilang bagong Canadian si Ka Leoncio ay nagtatalo ang kaniyang nararamdam. Masaya siya dahil sa pagyakap niya sa bagong bansa na umampon sa kaniya at ngayon ay itinuturing na siyang lehitimong anak. Malungkot siya dahil sa iniwan niyang bansa na minsan ay muntik na niyang pagbuwisan ng buhay bilang isang student activist. Kung maganda lamang sana ang pamamalakad at may sapat na oportunidad sa Pilipinas ay sino ba na naman ang aalis pa dito. May halong guilt at panghihinayang sa kaniyang puso dahil dati siyang nangunguna sa parliamento ng lansangan para ipaglaban ang karapatan ng mga kabataan, ng mga mahihirap at mga inaabuso ng pasistang gobyerno. Pero nilisan niya ito para sa kapakanan ng kaniyang pamilya. Nagtanong ang mga kasama, “bakit mo iniwan ang samahan Ka Leoncio?”

Patuloy pa rin ang pakikibaka ng mga kasama sa organisadong samahan sa Pilipinas. Habang si Ka Leoncio ay nanonood na lamang ng balita at talakayan sa telebisyon at nakikisawsaw sa social media tungkol sa mga isyung kinakaharap ng lipunan. Mayroon din namang mga nawala na. Ang iba’y tila nilamon na ng sistema at nabahiran na ng markang dilaw ng nakaupong gobyerno. Unti-unti na nga bang humihina ang puwersa ng maka-kaliwang samahan ng political spectrum sa Pilipinas? Nagsawa na nga ba ang mga simpleng mamamayan na makipaglaban dahil sa failure ng mga huwad na rebolusyon sa nagdaang tatlumpung taon?

Ang pakikibaka ng isang tunay na rebolusyunaryo ay hindi natatapos kapag nilisan niya ang isang bansa. Kung nasa dugo at puso ang pagmamahal sa tao ay magpapatuloy ang aktibismo, malayo man sa lupang tinubuan. Ang totoo, hindi lang nasa Pilipinas ang laban para sa kapakanan ng taumbayan kundi ito’y laban ng mundo para itaguyod ang mas makataong gobyerno sa lahat ng bansa.

Sa seremonya ng kaniyang pagiging Canadian citizen ay ibinulong ni Ka Leoncio sa kaniyang sarili ang pangako niyang patuloy na isusulong ang mga adhikain ng mga uring manggagawa, kabataan, katutubo, magbubukid at mga simpleng mamamayan. Hindi lamang sa Pilipinas itutuloy ang laban kundi sa buong mundo bilang isang global citizen na nagsusulong ng pagbabago.

Tumakas nga ba siya sa masalimuot na kalagayan ng Pilipinas? Maaaring, oo. Ngunit sa pisikal niyang pagtakas mula sa Pilipinas ay nagbukas naman ito ng bagong hamon at oportunidad para sa mas malawak na pagkilos.

Tulad ng Pilipinas ang bansang Canada ay ipinagtanggol din ng maraming samahan at indibidwal para makamit ang kalayaan. Ngunit patuloy ang pakikibaka para sa kaganapan ng kalayaan at equity. Nandiyan pa rin ang pakikipaglaban para sa tunay na karapatan ng mga katutubo, ang karapatan ng LGBT community, ang karapatan ng alternatibong paggamit ng mga halamang dati’y bawal at ang pagbabantay para huwag malinlang at sa halip ay tutulan ang anumang panukalang batas na lalabag sa kalayaan at privacy ng bawat indibidwal.

Ang diwa ng aktibismo magpapatuloy sa iba’t ibang anyo. Ang diwang ito ang magsisilbing tagapagbantay ng sangkatauhan upang hindi umabuso ang sinumang nakaupong gobyerno. Ang aktibismo ay hindi para sa partidong pulitikal kundi ito ay laging para sa tao at sa kinabukasan ng mundo.

Habang nanunumpa si Ka Leoncio bilang bagong Canadian ay mataimtim siyang nag-isip at sabay inusal sa sarili ang bagong panunumpa niya bilang anak ng bayan na patuloy na isusulong ang aktibismo para sa pagbabago ng mundo.

Have a comment on this article? Send us your feedback

You may now kiss your partner

Ni Noel Lapuz

“No longer may this liberty be denied,” Justice Anthony M. Kennedy wrote for the majority in the historic decision. “No union is more profound than marriage, for it embodies the highest ideals of love, fidelity, devotion, sacrifice and family. In forming a marital union, two people become something greater than once they were.”

Ito ang makasaysayang pahayag ni Justice Kennedy ng Supreme Court ng bansang Amerika noong Hunyo 26, 2015, ang araw ng kalayaan ng 50 estado ng Amerika para sa same sex marriage. Nagdiwang hindi lamang ang mga Kano kundi ang napakaraming grupo at indibidwal sa buong mundo dahil sa isa na namang hakbang para sa pagtataguyod at pagbuo ng malayang mundo. Ang pagbabago at unti-unting pagbubukas ng kaisipan ng tao ay nagpapatuloy. Bagama’t hindi ito ipinipilit na yakapin na lamang agad ng mga konserbatibong pananaw ng marami pa ring bansa at sektor ay nagbubukas naman ito ng pagkakataon upang pantay nating tanggapin ang tao bilang tao – regardless ng kanilang sexual orientation.

Sa iba kong anggulo tinitingnan ang pagdiriwang na ito. Hindi naka-focus ang aking atensyon sa same sex marriage lamang kundi sa mas malawak na pang-unawa dito at kaakibat nitong responsabilidad at accountability. Sana, hindi maging “uso” lamang ang pananaw ng karamihan sa isyu ng karapatan ng LGBT community. Hindi dahil sa lahat sila’y bumabandera ng mga pride flags ay makikisayaw na rin ang karamihan sa indak nito bagama’t hindi sapat ang kanilang pang-unawa. Tandaan natin na daang taon ang hinintay ng bansang Kano bago maisabatas ang pagkilala sa same sex marriage. Ibig sabihin, hindi hilaw ang desisyon at hindi hinog sa pilit. Natitiyak ko na maraming isina-alang-alang dito ang Supreme Court bago sila makapag-desisyon. At sigurado, tinanong nila ang kanilang sarili kung handa na ba talaga ang mga Kano para dito.

At dahil sa numero unong gaya-gaya ang maraming Pinoy sa kulturang Kano ay bumaha ang usapan sa social media kung handa na ba raw ang Pilipinas para sa same sex marriage? Valid ang tanong na ito. Kaya lang, sa palagay ko, hindi dapat nagmamadali. Napakarami pang mga pagbabago at pagmumulat ang dapat matutunan ng mga Pilipino bago mo isubo ang ganitong uri ng batas. Sa usaping divorce pa nga lang ay hindi na makausad ang mahuhusay na legislators ng bansang Pinas, e, bakit pa kakargahan sila ng mas mabigat na isyu. Una dapat pag-aralan ng maraming Pilipino ang pagrespeto sa kasarian ng bawat tao. Hanggang ngayon kasi ay pansin pa rin ang diskriminasyon ng maraming Pinoy sa LGBT community. Hanggang ngayon maraming tao ang ginagawa silang katatawanan. Ibig sabihin, hindi pa mulat ang bansang ito mismo sa pag-exist ng ganitong kasarian bilang normal na gender.

Pabor ako sa malayang pagbabago ng lipunan. Itinataguyod ko ang karapatan ng bawat tao. Pero dapat ang lahat ay may tamang pag-aaral base sa kahandaan ng mga tao. Hindi biro ang ginawang desisyong ito ng Supreme Court ng Amerika. Hindi overnight decision ang ginawa nila. Hindi rush ang pagsasabatas ng same sex marriage. At inuulit ko, may komprehensibong paghahanda silang ginawa para sa maayos na pagtanggap nito ng sambayanang Kano.

At para linawin ang pagtataguyod natin ng pride community ay gusto ko lang i-emphasize na hindi isang pagbigla-biglang desisyon ang pagsasabi ng isang tao kung siya’y gay o bisexual. Marami pa ring factors na dapat ikonsidera at dapat ay mulat ang indibidwal sa kaniyang desisyon para maglahad ng kaniyang nararamdaman sa aspeto ng kaniyang gender. Mahirap kasing maging dahilan ang pagiging gay sa ibang isyung nararamdaman ng isang indibidwal. Maaari kasing disoriented, emotionally challenged o nalilito lamang ang tao na akala niya lamang agad ay hindi siya straight. Mas mabuti pa rin ang malalim na pag-aaral scientifically, collectively at personally ng mga tao bago sila magdesisyon ng kanilang gender choice. Sila rin naman ang masisiyahan kapag napatunayan nila sa sarili na hindi mali ang kanilang desisyon na ilahad ang kanilang tunay na pagkatao. Ito ang tunay na kalayaan, ang walang pandaraya sa sariling nararamdaman.

Responsabilidad at accountability. Lahat ng tao ay dapat responsible sa kanilang choice. Para makabuo tayo ng isang progresibo at pamayanang may respeto sa isa’t isa ay dapat maramdaman natin ang pagiging “tao” ng bawat indibidwal. Kapag pinili mo ang isang bagay ay dapat pangatawanan mo ito, mahalin ang iyong desisyon at patunayan mo sa iyong sarili na: “ito nga talaga ako” nang walang bahid na pagkukunwari.

Kapag nakilala ng isang tao kung ano at sino talaga siya ay malaya na rin siyang makapagpapahayag ng pag-ibig. Bagama’t choice pa rin ang pagiging may partner o pagiging single habang buhay, ang mahalaga ay kilala ng tao kung sino nga ba siya at kung ano siya. At ang maganda pa rito ay kung tanggap siya bilang siya ng estado, ng pamayanan at ng mga tao na nakakasalamuha niya. Ito ang kalayaan ng kasarian at kalayaan ng pag-ibig sa sarili mong pagkatao.

At kapag nagmahal tayo sa ating kapuwa at pumili ng ating life partner, sana tanggapin natin sila bilang sila, at yakapin sila kasama ang kanilang mundo. Gusto kong ibahagi ang kanta ni Ka Gary Granada para sa lahat ng mga mag-asawa, mag-partner sa buhay, mga nag-iisa sa buhay ngunit masayang minamahal ang sarili at sa pagdiriwang ng mundo ng kalayaang magmahal at magpakasal sa ating minamahal anuman ang ating pagkatao.

Kapag sinabi ko sa iyo na ika’y minamahal
Sana’y maunawaan mo na ako’y isang mortal
At di ko kayang abutin ang mga bituin at buwan
O di kaya ay sisirin perlas ng karagatan

Kapag sinabi ko sa iyo na ika’y iniibig
Sana’y maunawaan mo na ako’y taga-daigdig
Kagaya ng karamihan, karaniwang karanasan
Daladala kahit saan, pang-araw-araw na pasan

Ako’y hindi romantiko, sa iyo’y di ko matitiyak
Na pag ako’y kapiling mo kailanma’y di ka iiyak
Ang magandang hinaharap sikapin nating maabot
Ngunit kung di pa maganap, sana’y huwag mong ikalungkot

Kapag sinabi ko sa iyo na ika’y sinisinta
Sana’y yakapin mo akong bukas ang iyong mga mata
Ang kayamanan kong dala ay pandama’t kamalayan
Na natutunan sa iba na nabighani sa bayan

Halina’t ating pandayin isang malayang daigdig
Upang doon payabungin isang malayang pag-ibig
Kapag sinabi ko sa iyo na ika’y sinusuyo
Sana’y ibigin mo ako, kasama ang aking mundo

Let us celebrate love! You may now kiss your partner.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Bus notes

Ni Noel Lapuz

Kung passion ng isang tao ang sumulat ay walang dahilan para hindi siya makapagsulat regardless kung may computer or wala, may lapis o papel or wala, may table or wala, or wala na ang lahat except for the writer’s wild imagination. Isa pa, may oras pa bang natitira kung sobrang abala ang manunulat sa mga bagay na dapat niyang gawin dahil sa pangangailangan. Walang dahilan kung gusto nating gawin ang kahit anumang bagay. Maging ito ay pagsusulat, pagluluto, paglalaro, pagsasalita, pakikisalamuha, pagsasayaw, pag-eehersisyo o kahit anumang gusto n’yo, kaya ’yang gawin basta desidido.

Proud akong maging patuloy na bahagi ng Pilipino Express simula pa noong 2009. Ito ang ipinagmamalaki kong kontribusyon sa komunidad ng Pilipino sa Manitoba at sa iba pang dako ng mundo (dahil online din kami). Ito ang malayang pagpapahayag ng aking obserbasyon, puna at mga panukala sa iba’t ibang paksa. Bahagi na ito ng aking regular na routine bukod sa aking pagiging full-time father, husband at tipikal na Pilipinong may full-time job at part-time job. Kaya kahit nasaan man ako ay isinisingit ko ang pagsusulat dahil bahagi ito ng buhay ko. Narito ang dalawang bus notes na aking isinulat sa loob ng bus noong nakaraang buwan. Una itong inilathala sa aking Facebook page pero nais kong ibahagi sa lahat ng ating mga tagasubaybay.

Win a friend in two minutes

It only takes two minutes to win friendship. Kaya palang magkaroon ng kaibigan in just roughly two minutes.

Isang babaeng may katutubong features ang nakasabay ko sa abangan ng bus papuntang downtown. Nagtanong siya sa akin kung anong oras ang dating ng bus dahil hindi raw siya taga rito sa Winnipeg. Naligaw nga raw siya sa paghahanap ng bus stop at buti na lang at nakita niya akong naglalakad patungo dito kaya sinundan niya na lang ako. “Good thing that I saw you walking here otherwise I am lost again,” sabi niya.

Taga Teulon, MB siya, isang maliit na lugar sa labas ng Winnipeg. Doon nagsimula ang kuwentuhang maikli pero masaya. Nabanggit ko sa kaniya na next week ay pupunta ako ng Morden, Portage La Prairie, Brandon, Dauphin at Neepawa para sa series na mga meetings. Sabi ko, hindi ko nga alam ang itsura ng mga lugar na ito. Sabi niya naman, tahimik ang mga lugar na pupuntahan ko at friendly ang mga tao. Ang Portage La Prairie lang ang medyo siyudad ang dating. “Oh, actually I’ve been to Portage for fishing, by the dam,” sabi ko naman.

Nauwi sa fishing ang maikling kuwentuhan. Nasabi ko kasi na marami ang net ang ginagamit imbis na fishing rod ang mga nakita kong nagfi-fishing sa Portage dam. Naglulundagan ang mga isda at nakataya sa iyong skills ang paghuli sa kanila sa pamamagitan ng net. “It’s really fun to fish especially when you’re using a net,” sabi niya.

Natatanaw na namin ang paparating na bus. Nahinto na ang aming kuwentuhan dahil sa medyo puno ang bus at wala kaming puwesto para magkatabi. Nagtapos ang maikli naming kuwentuhan sa pagsasambit ng “have a good day” sa isa’t isa.

Have a good day. It’s always nice to say and hear it everyday.

We never exchanged our names but we shared great early morning Manitoba friendliness.

Random thoughts

Dahil sa kakulangan ko ng oras para upuan ang aking passion sa pagsusulat ay nakagawian kong mag-isip at magsulat habang nasa bus.

Ang unang-una kong “Batang North End” article na sinulat ko sa loob ng bus ay ang tungkol kay Mary Jane Veloso. Sinundan ito ng pagtalakay ko tungkol sa aktibismo sa bagong mundo.

Habang isinusulat ko ito ay kasabay ko na lulan ng bus ang mga usual passengers ng Bus 16. Mga manggagagawa na tila patang pata sa buong araw na kayod. Ang nasa harap kong Pinay ay halos matulog na sa kaniyang pagkakasandal. Walang kibuan ang isa’t isa maliban sa ilang kuwentuhan ng mga kabataang katutubo.

Ang driver ay isang East Indian. Pamilyar na ko sa kaniya dahil parokyano ako ng pang pasado alas-diyes na biyahe ng Bus 16 via Manitoba.

Saglit na naudlot ang aking pagsusulat dahil sa pinalipat kami ng bus. May trouble yata ang una naming nasakyan.

Ngayong gabing ito ng Lunes ay parang iba ang nararamdaman ko sa bus. Parang lahat ng pasahero ay pagod. Tahimik. Walang kibuan. Walang lasing na maingay. Walang nag-aaway.

Tanging ingay lang ng makina ng bus ang nagmomonopolya sa ingay. Nakakapanibago.

Napapagod din pala ang bus. Parang may buhay.

Bababa na ko. King Edward na.

Have a comment on this article? Send us your feedback

May buhay at kaluluwa sa loob ng bawat kahon

ni Noel Lapuz

Mabuti na lamang at kasama ko si Bro. Francis nang bumili ako ng PS3 na ipadadala ko kay Freedom. Bumuhos ang napakalakas na ulan sa Sharjah, UAE habang nasa loob kami ng mall. Ilang sandali na lamang at magsasarado na ang mall at wala kaming choice kundi ang suungin ang malakas na ulan. Pahirapan sa pagsakay ng taxi. Bihirang umulan sa Sharjah pero kapag umulan naman ay akala mo wala ng katapusan. Mabilis ding magbaha ang mga kalye. Madilim ang paligid at patuloy ang buhos ng ulan habang nakabalot ng plastic at ng aking jacket ang kahon ng PS3 para sa aking anak. Ang tagal naming naghintay hanggang sa may isang truck driver na nag-volunteer para maghatid ng mga na-istranded na pasahero. Para kaming basang sisiw ni Bro. Francis nang umuwi kami sa flat. Pero sa kabila nito ay nakuha pa naming tumawa sa sitwasyon. Ang mga OFW nga naman, gagawin ang lahat, susuungin ang bagyo mabili lamang ang para sa kanilang pamilya. Hindi lang materyal na bagay ang ipinapadala ng mga OFW dahil kaakibat nito ang pagmamahal at sakripisyo para itaguyod at mapasaya ang pamilya.

Ito ang hindi naiintindihan ng mga buwaya sa Bureau of Customs at ng gobyernong Aquino. Inuulit ko, hindi lang material na bagay ang laman ng bawat kahon na ipinapadala naming mga OFW. Ito ay simbolo ng aming ugnayan sa aming pamilya. Sa pamamagitan ng mga kahong ito ay tila nagiging isa kami ng aming pamilya dahil sa pagbabahagi namin ng mga gamit, damit, laruan at mga pagkain na nagmula pa sa aming tinitirahan na napakalayo sa aming tahanan. Ito ay isang sagradong koneksyon ng bawat pamilya. Ang bawat isang kahon na ipinapadala ng mga OFW ay may kani-kaniyang kuwento. May kani-kaniyang kasaysayan ang bawat kahon. Ang kahon ay ako rin.

Bakit nga ba napag-initan ng mga buwaya sa Bureau of Customs ang mga balikbayan boxes gayong sa aking palagay, halos lahat naman ng nagpapadala ng mga kahon sa Pilipinas ay para talaga sa kanilang mga pamilya at napakaliit siguro ng porsyento para gamitin ito sa mga sindikato? Totoong may mangilan-ngilan ang umaabuso sa pagpapadala ng kagamitan tulad ng refrigerator at ng mga kinatay na parte ng motorsiklo. Ngunit hindi ito dahilan para lahatin na at bulatlatin ang halos lahat ng mga kahon. Isa pa, hindi ba maaaring dumaan na lamang sa X-ray ang mga kahon para hindi na ito bulatlatin? Maraming palusot ang mga buwaya ng Customs pero ang bottom line nito ay malinaw na para makarami sila ng nananakawin mula sa mga pobreng OFW. Huwag nang magmalinis ang mga buwaya ng Customs. Totoo namang ang ahensyang ito ay punong-puno ng mga magnanakaw.

Hindi agad napupuno ang kahon nang biglaan lalo’t maliit lang ang kita ng isang OFW. Pero isa itong inspirasyon dahil lagi itong nakatanghod na parang alagang aso sa tabi ng kama ng OFW. Halos kasiping niya ang kahon at pinipilit niyang sa araw-araw ay makapag-hulog siya dito ng kahit anong bagay. Ang isang maliit na delata ng Spam ay pandagdag na rin sa napakalalim na kahon na inaabot ng maraming buwan para mapuno. Kadalasan ay nagtitipid ang pobreng OFW para makapaglaan ng pera para pambili ng panlagay sa kahon. Ayos na ang kubus at laban para sa tanghalian at pamatid gutom basta’t mabibili naman niya ang Galaxy chocolate para kay Junior.

Walang puso at kaluluwa. Maaatim mo ba na palamunin mo ang iyong pamilya ng nakuha mo sa pagnanakaw? Maaatim ba ng iyong konsensya na dugasan mo at lantakan mo ang hindi naman sa iyo. Tao ka bang maituturing kung kukuhanin mo ang hindi naman sa ’yo? Anong klase kayong mga tao – kayong mga buwaya sa Customs? Kung sabagay nasanay na kayo sa kalakaran diyan sa ahensya ninyo kaya’t wala na kayong nararamdamang awa. Wala na kayong nararamdamang hiya. Ang kakapal ng mukha n’yo!

Kukulangin na ng panahon para makaabot ng Pasko ang kahon na pilit na pinupuno ng kawawang OFW. Wala na siyang ibang alam para mapuno ito – ang mangutang. Makiki-usap siya sa may-ari ng bakala (grocery store) na kung maaari ay makautang muna ng mga delata para mapuno na niya at maipadala na ang kahon. Mabilis namang papayag ang Pakistanong may-ari ng bakala dahil maganda naman ang record niya sa pangungutang. “Mafi mushkila” [No problem] ang itutugon ni Pakistano kay OFW. Sa wakas napuno din ang kahon. Ite-text niya ang kaniyang Misis. Ipagmamalaki na ready na ang kahon at sakto lang itong darating bago sumapit ang Pasko. Hindi niya sasabihin kay Misis na utang ang ilang laman sa kahon. “Okay lang yan,” sabi ni OFW. Ang mahalaga, mapapasaya ko ang aking pamilya lalo na sa araw ng Pasko.

Pero ano ang gagawin ng mga buwaya? Wala silang kaalam-alam at pakialam kung gaano kahirap ang dinanas ng mga OFW para mapuno ang mga kahon. Literal nilang ginagahasa at ina-araro ang mga kahon. Silang mga manyak ng kasakiman.

May kasamang puso at kaluluwa ang bawa’t kahon na bumabiyahe pa mula sa iba’t ibang dako ng mundo patungo sa Pilipinas. Hindi man nakakauwi si Tatay at Nanay taun-taon ay pinipilit nilang ibalot ang kanilang mga yakap at halik sa loob ng mga kahong ito para sa pagbukas ng kanilang mga anak ay madarama nila ang nananabik na pagmamahal ng kanilang mga magulang. Kahit sa kahon lamang ay makauwi ang malungkot na kaluluwa ng mga OFW para balikan ang kanilang iniwang tahanan. Kahit sa kahon lang ay maamoy ng kanilang mga mahal sa buhay ang amoy ng disyerto at madama ang lamig ng snow. Ito ang hindi nila naiintindihan.

Galit ang nadarama ko hanggang ngayon dahil sa patuloy na pagwawalang bahala ng dilawang gobyerno sa mga OFW. Bagama’t kunwari ay pinapigil na diumano ng palasyo ang random na pambababoy ng mga kahon ay wala pa rin akong katiwa-tiwala sa hilatya ng pagmumukha at ng polisiya ng gobyerno para sa mga OFW.

Narito ang isang tulang sinulat ni MJ Rafal na inilathala sa Facebook page ng KM64 Writer’s Collective:

Laman-loob

Nariyan, sa ibabang sulok ang aking baga.
Ang atay at apdo, sa gitna at pagitan
Ng bituka at bato. Sa ibabaw ng mga iyan
Selyado at nakabalabal ang aking puso.
Espesyal na ibinalot sa kalinga ng lambot
Pagkat malikot walang tatag ang karga
Ng mga naatasang magtutulay ng ako.
Sa iyo. Kung uuwi akong gutay-gutay.
At hindi na natukoy ang aking pusod.
At puson sa dahas ng malibog na nasa.
Ng hindi makaunawa sa aking nilalaman.
Loobin mo sanang tanggapin pa rin.
Ang aking wakwak at sariling pangako.
Hindi ako makakauwi sa ngayon, kaya’t naririyan
Ang laman ng aking loob: kuwadradong daigdig.
Huwag hayaang ataduhin ang aking pag-ibig.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Boses ng Winnipeg North:

Si Levy, si Kevin, o si Harpreet?

ni Noel Lapuz


Levy Abad	Kevin Lamoureux	Harpreet Turka

Sa October 19th ay magdedesisyon ang sambayanan ng Canada kung sino ang magiging gobyerno nito. Sa kasalukuyan ay ang Conservative Party sa pamumuno ni Stephen Harper bilang prime minister ng incumbent government. Kung sa Pilipinas ay direkta nating ibinoboto ang presidente at vice president ng ating bansa, dito sa Canada, bilang isang parliamentary form of government, ay bumuboto tayo ng mga federal representatives or members of parliament (MP) kung saan tayo nakatira o yung tinatawag na federal riding. Kung sino ang may pinakamaraming representatives na mananalo ay sila ang uupo bilang gobyerno. Halimbawa, kung majority na mahahalal na MP ay mula sa Green Party, and lider nito na si Elizabeth May ang magiging prime minister at ang Green Party ang uupong gobyerno natin. Mula sa gobyernong ito ay mamimili ang prime minister kung sino ang magiging miyembro ng kaniyang cabinet or yung mga ministers ng iba’t ibang departamentong federal.

Paano ba tayo mamimili ng kandidato? Ano ba ang mga federal issues na puwede nating maging batayan upang makapag-desisyon kung saan ba ang leaning ng ating paniniwala, values or ideology?

Narito ang ilang mga importanteng isyung federal na puwede nating itanong sa ating sarili at ikumpara ang ating sagot sa posisyon ng Conservatives, Liberals, NDP at Green Party. Sa paraang ito ay mabibigyan natin ng direksyon at justification kung bakit natin iboboto ang kandidato na siyang mag-rerepresent sa atin sa parliament. Sila na ang magiging boses natin sa Ottawa.

Isa sa mga importanteng isyung federal ay ang abortion. Ikaw ba bilang Canadian ay sang-ayon sa abortion? Depende ba ito sa sitwasyon o talagang outright na anti-abortion ka?
Sa issue tungkol sa euthanasia or mercy killing. Ang mga terminally ill bang Canadians ay dapat bigyan ng choice through their relatives para tapusin ang buhay ng may karamdaman?
Sa issue naman ng immigration or refugees. Ano ba ang posisyon mo bilang Canadian sa kasalukuyang refugees mula sa Middle East at Africa? Dapat bang tanggapin sila agad-agad bilang tugon sa kagyat nilang pangangailangan bilang human beings o tanggapin sila base sa tamang proseso para protektahan ang seguridad ng bansa?
Payag ka ba sa legalization sa paggamit ng marijuana para maging isang alternatibong medisina?
Sa issue naman ng budget, kailangan bang balansehin ang ating budget sa kabila ng recession? O kailangan bang ma-stimulate ang economy kahit na hindi balance ang budget?
Ano naman ang posisyon mo sa pagbubuwis sa mga taumbayan? Dapat bang dagdagan ang buwis na ibinabayad ng mga mayayaman at mga corporations?
Sa usapin ng privacy, papayag ka bang palawakin ang kapangyarihan ng kapulisan o ng mga miyembro ng RCMP para matyagan ang mga gawain mo sa Internet? Sa madaling salita, papayag ka ba na halungkatin ng mga pulis ang iyong online information kung nakasalalay dito ang seguridad ng bansa?
Ano ba ang posisyon mo sa pinakamabisang paraan to prevent crime? Longer prison sentences ba o may iba pang paraan?
Sa ating relasyon sa mga katutubo, gaano ba ang dapat ituon ng gobyerno para sa ganap na reconciliation sa kanila? Kailangan bang dagdagan ang kontrol ng mga katutubo sa mga ancestral territory?
Papayag ka ba na buwagin na ang senado?
Kuntento ka ba sa liderato ng mga Conservative?
Naniniwala ka ba na hilaw pang maging prime minister ang lider ng Liberal?
Bilib ka ba sa mga pangako ng NDP para sa pag-unlad ng ekonomiya ng bansa?
Kilala mo ba si Elizabeth May?
Boboto ka ba?
Teka, alam mo bang may botohan sa October 19th?

Ilan lamang ang mga ito sa mga federal issues na puwede nating itanong sa mga kandidatong kakatok sa ating mga pinto. Hindi sapat na kakilala natin ang kandidato kaya natin siya iboboto. Huwag sana nating gawing election by patronage ang halalan sa Canada. Wala na po tayo sa Pilipinas kung saan marami pa rin ang bumoboto dahil pogi, dahil artista, dahil kumpare ni kumpare, dahil magaling sumayaw, dahil natulungan tayo sa pagpasok sa trabaho, etc. Dapat po ang pagboto ay nakabase sa issues, nakabase sa ating paniniwala at kung nagtutugma ba ito sa partido na magbubuo ng gobyerno ng Canada.

Wala akong ine-endorsong kandidato. Ako ay nakatira sa North End. Dito, ang mga kandidato ay sina Levy Abad ng NDP, Kevin Lamoreux ng Liberal at Harpreet Turka ng Conservatives. Ang ipinaglalaban ng mga kandidatong ito ay ang mga isyung federal na pinagkasunduan ng kani-kanilang partido dahil naniniwala sila na ito ang tamang paraan at tamang direksyon.

Hindi personal ang atake ng bawat partido sa bawat isa kung sila may nagde-debate. Ang ipinagde-debatihan nila ay mga importanteng isyu na kinasasalaylayan ng kinabukasan ng bawat Canadian. Hindi ito batuhan ng putik kundi ito ay pagpuna at pag-aanalisa sa mga issues ng lipunan para makabuo ng mas maayos na pamamalakad sa gobyerno.

Ito ang napakagandang diwa ng demokrasya dito sa Canada. Malaya tayong pumili ng kandidato at partido na sa paniniwala natin ay silang magpapatuloy ng kaunlaran ng ating bansa.

Sana, ang desisyon natin sa October 19th ay base sa ating paniniwala. Importante ang bawat boto natin, gawin sana natin itong sagrado. Magsaliksik po at mag-aral tayo ng mga plataporma ng mga partidong Conservative, Liberal, NDP at Green bago tayo bumoto.

Para sa mga residente ng Winnipeg North, mayroon pong nakatakdang election candidates forum sa October 8th ganap na ika-5 ng hapon hanggang ika-8 ng gabi sa Indian & Metis Friendship Centre, 45 Robinson malapit sa Dufferin. Kung may panahon kayo ay dumalo po tayo dito at makinig, magtanong at makipagtalastasan. Libre po ang pagdalo dito at may kape pa para hindi tayo antukin.

Ang boto mo ay hindi para sa kandidatong iyong iboboto kundi ito ay para sa mga Canadians ding tulad mo. Ang boto mo ay para din sa kinabukasan ng mga magiging apo mo at ng mga kamag-anak mong may balak ding pumunta at manirahan dito. Kaya, kung puwede sana ay ayusin mo.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Bakit ba ako naging #Aldub fan?

ni Noel Lapuz

Pambihira ang trending sa social media ng Aldub nitong mga nakaraang linggo. Hindi lamang ito Philippine trending kundi worldwide. Isang phenomenon na maituturing ang tambalang ito.

Bihira siguro sa atin ang hindi sila kilala pero for the sake ng mga hindi pa nakakakilala sa Aldub, sila po ay pinagsamang pangalan nina Alden Richards at Yaya Dub (Maine Mendoza) na unang sumikat sa social media dahil sa kaniyang mga patok na dubsmash. Si Alden naman ay bagong miyembro (Dabarkads) ng Eat Bulaga. Dahil sa isang unadulterated video ni Yaya Dub na kinilig nang makita si Alden via camera ay naka-relate, kinilig, sinakyan, at natuwa ang mga viewers.

Dito nagsimula ang tuksuhan, interaction at natahi ang istorya nina Alden at Yaya Dub. After a few days, nabuo ang Kalye Serye na nagha-highlight ng kilig, tawanan, mga eksenang ka-abang-abang at moral values na laging isinisingit ni Lola Nidora (ang amo ni Yaya Dub). Hindi tulad ng ibang teleserye, live na nangyayari ang Kalye Serye as a segment ng Eat Bulaga. Umani ito ng suporta mula sa television at social media. Milyon milyon ang nagti-tweet ng #Aldub worldwide. Nabuo ang #AldubNation na isang samahan ng mga netizens na sumusuporta sa Aldub. Hindi magkamayaw ang mga audience sa Eat Bulaga araw-araw para makita si Alden at Yaya Dub. In less than a month or so, sumikat sila nang husto hindi lamang sa Pinas kundi sa maraming Filipino communities worldwide.

Ang tanong, bakit kaya ganito na lang ang biglang sikat ng Aldub? Maraming components ang pagsikat ng mga personalidad at bagay. Number one, tanggap sila ng tao. Swak sila sa panlasa ng mga viewers. At bakit sila tanggap ng viewers? Dahil hindi sinadya ang mga nangyari. Hindi scripted ang unang kilig at patuloy na kilig ni Yaya Dub at pati na rin ni Alden habang tumatagal. Hindi beauty queen kundi tipikal na gerlalu (babae) si Yaya Dub kaya nakarelate sa kaniya ang maraming kababaihan both young and old. Bigla ding nare-discover ang gandang lalake ni Alden. Ang bottom line, nagpa-kilig sila ng tao. Nasundot nila ang kiliti ng tao.

Mababaw nga ba ang kaligayahan ng mga Pinoy o sadyang masayahin lang tayo?

Kapag tinira ko ang Aldub sa article kong ito ay baka abangan ako sa downtown ng mga fans o tirahin ang aking Facebook account. Pero hindi ko talaga gagawin yan dahil fan din ako ng Aldub. Ang tanong ko sa sarili ko ay, bakit ako naging fan ng Aldub? Ang panonood ko ng Kalye Serye ay via social media or Facebook. May mga pagkakataon na sa bus pa ako nanonood at tumatawa nang pigil dahil nakakahiya sa mga kasakay kong bus riders. Kapag Sabado naman ay nirerecord ito ni Misis para mapanood ko nang late night or Sunday sa wide screen kasama si Kumander (ang aking Yaya Dub).

Nakakawala ng stress. Buong araw na akong nag-iisip, nag-aanalisa at nakikipag interact nang seryoso. Hindi ba’t karapatan ko naman na pahupain ang isip ko at manood ng ikare-relax ng pagod kong utak? Ano ang pakialam ko sa mga bashers ng Aldub na nagsasabing mababaw daw ang format ng Aldub? Mababaw nga. Pero ang kababawan at pagiging natural nito ay malaking tulong sa mga katulad naming pagod sa trabaho mentally at physically. Mali bang maging mababaw? Hindi siguro sa lahat ng pagkakataon. Kung ang kababawan ay nakatutulong sa iyo para mabalanse ang buhay mong nakatuon sa pamilya, trabaho, negosyo at career ay masasabi kong hindi ito nakasasama bagkus ay nakakapagdulot pa ito ng positibong spirit sa iyong buhay. Masarap ang pakiramdam at good vibes ang idinudulot ng Aldub.

Focused pa rin sa priorities. Hindi dahil sa fan ako ng Aldub ay maya’t maya na ang pagsubaybay ko sa kanila. Katangahan naman ang maging ganito. Ang sabi nga ni Lola Nidora, sa “tamang panahon.” May panahon ang bawat bagay. Panahon para sa Diyos, para sa pamilya, trabaho at iba pang bagay. Sa mga taga Winnipeg, okay lang na magpuyat at abangan nang live ang Eat Bulaga nang hating gabi dito sa Canada kung hindi ito makakaapekto sa inyong mga gaggawin kinabukasan. Baka naman kasi pupungas-pungas kang papasok nang umaga dahil die hard kang manood ng live na Kalye Serye. Pero kung kaya naman ng iyong powers, aba eh, kung saan ka masaya!

Nagbabasa pa rin ako at nag-aanlisa ng mga importanteng isyu ng Canada at Pinas. Hindi pinalitan ng Aldub ang regular kong routine na magbasa na mga balita tungkol sa Canada at Pilipinas, OFW news at marami pang iba. Katatapos lamang ng federal election ng Canada at lagi akong nakatutok kung ano ang mga unang gagawing polisiya at pagbabago ni Prime Minister-designate Justin Trudeau at sino ang uupo sa kaniyang gabinete. Sa Pilipinas naman, updated din ako sa katatapos na bagyo, baha at ang painit nang painit na bakbakan ng mga presidential candidates. Hindi rin sa akin nakalampas ang pagpasa ng Executive Policy Committee (EPC) ng City of Winnipeg sa pagdadag ng uutangin ng siyudad na tumataginting na $200 million dollars para maisakatuparan ang mga infrastructure projects! Ang iyak ng mga Winnipeggers, sa property taxes n’yo na naman kukunin ang napakalaking proposed debt ceiling na ito. Sa dami ng mga isyung ito na hindi naman related sa trabaho ko pero impacted ako bilang isang taxpayer ay super stressful na ang buhay. Kaya kailangan, kung may pagkakataon ay kambyo muna sa lighter side of life – Kalye Serye na! Hindi tayo tumatakas sa realidad ng buhay dahil sa pagiging fan ng Aldub. Ang phenomenon na ito ay nagsisilbi lamang na pang-neutralize ng ating abalang buhay.

Hindi masama ang maging fan pero dapat balansehin natin ang mga priyoridad ng ating buhay.

Nood na, nang-aano ka eh!

Have a comment on this article? Send us your feedback

aldubclub

Fans ba kayo ng AlDub? Kung gayon, sali na sa Official Fan Club at ipakita ang inyong pagmamahal kay Alden at Maine! Maiden Heaven Canada
- Winnipeg Chapter

Entablado ng buhay

Pagpupugay sa mga kabataan ng St. Peter’s Parish

ni Noel Lapuz

st.peter.choir Nabuhay muli ang diwa ng aking passion at pag-ibig sa performing arts habang nanonood ako ng pagtatanghal ng St. Peter’s Parish sa Pantages Playhouse na pinamagatang: Proclaiming Christ Always. Ito ay pinangunahan ng halos lahat ng mga kabataan sa simbahan para sa pagdiriwang ng ika-40 anibersaryo ng St. Peter’s Parish at bilang isang fund raising initiative para sa pagpapatayo ng mas malaking simbahan para sa komunidad ng Tyndall, Garden Grove, Maples, Seven Oaks, North End at ng iba pang mga karatig na komunidad.

Saludo ako sa performances ng mga choir members, dancers, actors, musicians at ng buong production crew lalu na ang mga creative concepts tulad ng paggamit ng shadow movements, comical skit, choice of musical pieces, mga contemporary na sayaw, stage design, paggamit ng live audience format na kung saan nagmumula ang mga nagtatanghal sa iba’t ibang sulok ng bulwagan at ang pagsasalarawan ng mga komunidad sa pamamagitan ng mga epektibong props na nagpakita ng mga landmarks na nasasakupan ng parokya. Ang resulta, nakita ng mga manonood ang kanila mismong komunidad sa entablado ng tanghalang ito.

Biglang bumalik sa isip ko ang sarap ng nasa entablado. Iba ang pakiramdam. Iba kang nilalang habang ika’y nakatuntong dito dahil bitbit mo ang ibang katauhan. Ang internalisasyon ng isang artist ay isang malalim na konsentrasyon at dala nito ang puso, diwa at ng buong katauhan ng kaniyang ginagampanan.

Sa bawat tinig at musika na nagmumula sa entabalado ay bumalik sa isipan ko ang kalayaan ng sining para yakapin ang sinumang gustong tumuklas nito. Nandiyan lang ang sining, nasa paligid nating lahat, at kailangan lamang na payabungin natin ito.

Sa entablado rin nahubog ang aking ilang mga paniniwala. Dito ko natuklasan ang aking lakas at kahinaan. Dito ako natuto ng pag-oorganisa, pagsusulat ng mga tula at istorya, paglikha ng mga awit at pagtanggap ng mga masasakit ngunit nakakatulong na mga puna ng mga istriktong kritiko.

Noong kapanahunan ko sa teatro ay may mga pagtatanghal kaming matagumpay at umaani ng palakpak at papuri. Ngunit mayroon din namang mga pagtatanghal na halos layasan kami ng mga manonood.

Hindi puro kasiyahan ang buhay teatro. Maraming oras ang ginugugol dito. At sa bawat pagsasanay ay hindi puwede ang puwede na. Walang cut sa entablado (di tulad sa film o mga pelikula) kaya’t nakasalalay sa mga nagtatanghal ang kanilang uwido o diskarte para tiyaking dumadaloy ang istorya sa kabila ng mga pagkakamali o aberya sa pagtatanghal. Parang buhay lang natin, it goes on and on sa kabila ng mga lubak at barikada.

Tulad ng buhay, ang entablado ay nagpapakita ng triumphs and failures o ng tagumpay at kabiguan. Ito ay sumasalamin sa tunay na buhay. Hango naman lahat sa totoong buhay ang mga awit, tula at pagtatanghal. Ang buhay ng bawat isa sa atin ang walang katapusang inspirasyon ng mga dakilang manunulat, ng mga mang-aawit at ng lahat ng mga alagad ng sining. Kung wala na ang buhay, wala na rin ang entablado.

Hindi man ako marahil naiintindihan ng mga kabataang nag-organisa ng pagtatanghal ng St. Peter’s Parish dahil sa aking paggamit ng wikang Filipino ay natitiyak kong dama nila ang paghanga ng mga manonood dahil sa kanilang malikhaing kaisipan, sa kanilang talento at higit sa lahat ang kanilang pagbabahagi ng kanilang angking galing para makatulong sa pamayanan at papurihan ang Dakilang Lumikha. Ang inyong pagtatanghal ay tinuturing kong napakagandang pamaskong regalo para sa lahat na nakasaksi nito. Sa mga kabataan, ipagpatuloy ninyo sana ang pagtuklas at paghubog sa inyong mga talento at ipakita at itampok ninyo ito sa entablado ng ating mga buhay.

Have a comment on this article? Send us your feedback

Buwan ng pakikibaka ng uring manggagawa

Kaunting privacy naman

Ano ang say ng Mayor mo tungkol sa North End?

Paula Havixbeck

Mike Vogiatzakis

Ang North End ayon kina

Paula Havixbeck at Mike Vogiatzakis

Ano ang say ng Mayor mo tungkol sa North End?

Michel Fillion: “The quality of life reflects community, family unity, and culture. The three are very apparent and strong in this section of the city and is continuing to be strong.”

Robert Ouellette: “I would ensure that there is an office connected to a community centre that is a place people can go and access city services. I would be found at the Wind Mill Restaurant enjoying a good burger.”

1. What is the first thing that comes to mind when I say, “North End” and why do you say that?

2. What are your specific infrastructure projects that would benefit the North End area?

3. In terms of doing business in the North End,how likely would you consider its potential to compete with other areas of the city?

4. There have been negative impressions about living in the North End and raising your kids here, how would you change that?

5. What is your favourite part of the North End? Why?

6. If you win this Mayoral race, would you consider having a satellite Mayor’s office in the North End?

7. What is your message to the residents of North End?

Ano ang say ng Mayor mo tungkol sa North End?

Gord Steeves:“The North End is an attitude, a state of mind knowing that you can do anything if you work hard. My message to the residents in the North End is ‘keep this spirit alive.’”

Judy Wasylycia-Leis:“This is my home. I will never leave the North End and I will always serve my community no matter what the future brings.”

1. What is the first thing that comes to mind when I say, “North End” and why do you say that?

2. What are your specific infrastructure projects that would benefit the North End area?

3. In terms of doing business in the North End,

how likely would you consider its potential to compete with other areas of the city?

4. There have been negative impressions about living in the North End and raising your kids here, how would you change that?

5. What is your favourite part of the North End? Why?

6. If you will win this Mayoral race, would you consider having a satellite mayor’s office in the North End?

7. What is your message to the residents of the North End?

Handa ka na bang bumoto?

Ang mensahe ng eleksyon sa demokratikong bansa

Regalong kotse para kay Junior?

Teka, i-check mo muna

Shout out para sa inyong lahat!

#BatangNorthEnd

Hindi ko sinasadya,

sorry kung naging racist ako.

Random act of kindness

Ang makitira at magpatira – revisited

Senti at emosyonal

Hindi puwede ang petiks lang

Ang usapang budget

Iba ang style sa bahay

Sa ibang tao pa nalaman

Kung kaya na, apartment na

Give back, tayo naman ang sumuporta sa iba

Para kay Mary Jane Veloso,para sa Inang Bayan

Ang aktibismo sa bagong mundoni Ka Leoncio

You may now kiss your partner

Bus notes

Win a friend in two minutes

Random thoughts

May buhay at kaluluwa sa loob ng bawat kahon

Laman-loob

Boses ng Winnipeg North:

Si Levy, si Kevin, o si Harpreet?

Levy Abad

Kevin Lamoureux

Harpreet Turka

Bakit ba ako naging #Aldub fan?

Fans ba kayo ng AlDub? Kung gayon, sali na sa Official Fan Club at ipakita ang inyong pagmamahal kay Alden at Maine! Maiden Heaven Canada- Winnipeg Chapter

Entablado ng buhay

1. What is the first thing that comes to mind when I say,

“North End” and why do you say that?

3. In terms of doing business in the North End,

how likely would you consider its potential to compete with other areas of the city?

Gord Steeves:
“The North End is an attitude, a state of mind knowing that you can do anything if you work hard. My message to the residents in the North End is ‘keep this spirit alive.’”

Judy Wasylycia-Leis:
“This is my home. I will never leave the North End and I will always serve my community no matter what the future brings.”

1. What is the first thing that comes to mind when I say,

“North End” and why do you say that?

Para kay Mary Jane Veloso,
para sa Inang Bayan

Ang aktibismo sa bagong mundo
ni Ka Leoncio

Fans ba kayo ng AlDub? Kung gayon, sali na sa Official Fan Club at ipakita ang inyong pagmamahal kay Alden at Maine! Maiden Heaven Canada
- Winnipeg Chapter